Pieśń CXVI (wiersz klasyka)

 

 

Przybył  Neptun,

          jego myśli skaczą

                    jak delfiny,

Te pojęcia, na które zdobył się ludzki umysł.

Stworzyć kosmos –

Osiągnąć to, co niemożliwe –

Muss. Rozbił się o błąd,

Ale jest zapis

           palimpsest –

światełko

           w wielkiej ciemności –

cuniculi –

W Wirginii umarł stary „dziwak”.

Niedoświadczona młodzież pod brzemieniem zapisów.

Wizja Madonny

         nad niedopałkami cygar

                 i ponad portalem.

‘Wymyśliłem mnóstwo praw”

                (mucho di leggi)

Litterae nihil sanantes

                Justyniana,

plątanina nieukończonych prac.

 

Przyniosłem wielką kryształową kulę;

         kto zdoła ją podnieść?

Czy potraficie wniknąć w wielką żołądź światła?

       Ale piękno nie jest szaleństwem,

Choć wszędzie dookoła rumowiska i moje błędy.

A nie jestem półbogiem,

Nie mogę tego scalić, powiązać ze sobą.

Gdy w domu nie ma miłości, nic w nim nie ma.

Głos głodu niewysłuchany.

Jakże zjawiło się piękno przy takiej ciemności,

Dwakroć gościło piękno w cieniu wiązów –

       Zbawienie w wiewiórkach i sójkach?

                  „plus j’aime le chien”

Ariadna.

       Disney kontra metafizycy

i Laforgue, więcej się w nim kryje, niż myślano,

Spire podziękował mi in proposto

A ja od tego czasu nauczyłem się więcej od Jules’a

                 (Jules”a Laforgue’a),

wielkie w nim głębie,

         i jeszcze Linneusz.

                           chi crescera i nostri –

lecz co się tyczy tego terzo

                    trzeciego nieba      

                            tej Wenus,

znowu wszystko jest „paradiso”,

       pięknym spokojnym rajem

                 ponad tą rzezią,

i trochę wspinaczki

            przed odlotem,

żeby „znowu zobaczyć”,

to czasownik „zobaczyć”, a nie „podążać”,

tzn. wszystko wiąże się z sobą,

         nawet jeśli moje notatki się ze sobą nie wiążą.

Tyle błędów,

         odrobina słuszności

dla usprawiedliwienia jego piekła

                   i mojego paradiso.

A co się tyczy tego, czemu kroczą złą drogą,

                  myśląc o słuszności

A co się tyczy tego, kto przepisze ten palimpsest?

         al Poco Giorgio

                  ed al gran cerchio d’ombra

Ale poświadczyć złotą nić we wzorze

                   (Torcello)

al Vicolo d’oro

          (Tigullio).

Wyznać błąd, nie tracąc słuszności:

Tylko czasem czułem miłość do bliźnich,

         nie mogę sprawić, żeby napłynęła.

Nikłe światło jak kaganek z knotem z sitowia

         poprowadzi z powrotem do wielkiego blasku.

 

 

tłum. Leszek Engelking

________________________________

objaśnienia:

 

Muss. – Benito Mussolini.

Cuniculi (wł.) – kanały

Mucchio di leggi (wł.) – stóg praw.

Litterae nihil sanantes  (łac.) – Literatura nic nie lecząca.

Justynian I zwany Wielkim (483-565) najsławniejszy cesarz bizantyjski; skodyfikował prawo, był mecenasem literatury.

Kryształowa kula (…) żołądź światła – obrazy wzięte od neoplatoników.

Plus j”aime lec hien  (fr.) – tym bardziej kocham psy.

Jules Laforgue (1868-1887) – poeta francuski, symbolista, eksperymentował z wierszem wolnym.

Andre Spire (1860-1966) – poeta francuski, zwolennik syjonizmu.

In proposto (wł.) – za intencję.

Linneusz  - Carl von Linne (1707-1778), szwedzki przyrodnik, twórca nowoczesnego systemu klasyfikacji organizmów.

Chi crescera i nos tri (wł.) – który zwiększy nasze:  aluzja do  „Boskiej Komedii”:  „Ecco chi crescera li nos tri amori” („Raj”, pieśń V,w. 105) : „Tego, co zwiększył nasze miłości”.

Terzo (wł.) – trzecie.

Al pocco… (wł) -  „po północy, kiedy ciemność zatacza wielki krąg”, cytat z Dantego (Rime I, 1).

Torcello – zatopione miasto w Lagunie Weneckiej.

Al Vicolo d’oro  (wł.) –chodzi o uliczkę w  Rapallo.

Tigulio – nazwa zatoki, nad którą leży Rapallo.