William Szekspir Sonety I – XXIV

 

 

Z Listu archanioła Tellentiusa

do Zgromadzenia Nowej Atlantydy,

Boski Chór 11

 

 

Bracia archaniołowie,

ze zgryzotą i głębokim smutkiem i by serce moje odpoczęło ubogie, tak ubogie, przedkładam przed majestat Zgromadzenia Nowej Atlantydy jarzmo historii, które niczym wół sięga ziemi i synów śmiertelnych, ich wiecznego powołania, niech słowo przytoczone zostanie niczym, niczym bicz, zgryzota moja dosięga rzeczy – które w świecie śmiertelnych są skrapiane jadem skorpiona i spowijane jadem żmijowej podłości, niech o zazdrości i o hańbie historii będzie można powiedzieć: niech pokój nastanie w rodzinach i niech bicz węża nie dosięga więcej.

 

 

Z RES IUDICATA,

Boski Chór 11

 

Bibliosola (Syr 0, 1,5,10):

I. Prolog

1 Prawo, Prorocy i ci, którzy po nich przyszli, zostawili nam liczne i wielkie [dzieła] w dziedzinie nauki i mądrości, za co Izraelowi należy się chwała. Potrzeba przeto, by nie tylko ci, co umieją czytać, byli o nich dobrze pouczeni,

5 ale też żeby i uczniowie dla obcych stali się pożyteczni przez mowy i pisma. Dziadek mój, Jezus, kiedy oddał się pełniejszemu poznaniu Prawa, Proroków oraz innych ksiąg ojczystych

10 i nabrał w nich doskonałej biegłości, sam też zapragnął napisać coś z dziedziny nauki i mądrości, aby ludzie żądni wiedzy sami przez to wszystko się wzbogacili, a jeszcze bardziej, aby coś dodali do niej przez życie zgodne z Prawem.

 

                                                              

William Szekspir

Sonety I – XXIV

tłumaczenie z języka angielskiego

 

Przedstawiono bardzo dokładne tłumaczenie Sonetów I – XXIV Williama Szekspira, z języka angielskiego. Celem oddania treści sonetów, zrezygnowałem z wyrównania rytmiki wierszy i nadania im poetyckiej formy. Efekt tłumaczenia dogłębnie mnie poruszył. Porównanie mojego tłumaczenia z pracą Jana Kasprowicza, pogłębia ten odbiór. Zaznaczę, że jest to pierwsza tego typu praca w tłumaczeniu sonetów Szekspira w Polsce i na świecie, która dokładnie oddaje treść – a więc przekaz Autora sonetów. Inni polscy tłumacze także w swoich Szekspirowskich sonetach nie oddają treści wzorca, piszą jak Jan Kasprowicz, co by nie powiedzieć – tylko na motywach Williama Szekspira sonetów.

 

 

 

Sonet I ______________________________________
 
Od najjaśniejszych stworzeń pragniemy wzrastać,
Że tym samym róża pięknem mogłaby nie umrzeć,
Ale ponieważ dojrzalszy powinien umierać,
Jego czuły dziedzic mógłby nic nie wspomnieć.
Ale ty skurczywszy się do jasnych własnych oczu,
Karmiąc swój świetlany płomień jaźnią materialną,
Robiąc głodowanie gdzie obfitość leży,
Ty sam sobie wrogiem, w twojej słodkiej jaźni zbyt okrutnie.
Ty, którego sztuka teraz świeżym ornamentem świata,
I tylko herold do krzykliwej wiosny,
Wewnątrz twojego własnego facetostwa zakopanego własną treścią.
I, wrażliwy prostak, produkujący marnowanie w skąpstwie,
Politowanie świata, albo inaczej jeszcze ten żarłok, który jest,
Aby jeść należność świata, przez grób i ciebie.
 
6 listopada, 2016, Andrzej Feret
 
Jan Kasprowicz Sonet I
 
Nadobne byty niech się krzewią dalej,
Iżby nie zmarła nam róża urody
I by ich pamięć, gdy je czas powali,
Przechował w sobie ich następca młody.
Ty, ograniczon do swych ócz jedynie,
Sycisz ich blaski swą li własną strawą
I, gdzie dostatek był, tam, w wrogim czynie,
Sprowadzasz nędzę siłą nazbyt krwawą.
Ty, coś jest stworzon ku świata ozdobie,
Heroldzie cudów wiosennych, swe czary
W swojem pąkowiu ukrywasz, jak w grobie,
W skąpstwie jedynie rozrzutny bez miary.
Zlituj się świata, lub ty wraz z mogiłą
Wchłoniecie razem jego własność miłą.

William Szekspir Sonnet I
 
From fairest creatures we desire increase,
That thereby beauty's rose might never die,
But as the riper should by time decease,
His tender heir might bear his memory:
But thou contracted to thine own bright eyes,
Feed'st thy light's flame with self-substantial fuel,
Making a famine where abundance lies,
Thy self thy foe, to thy sweet self too cruel:
Thou that art now the world's fresh ornament,
And only herald to the gaudy spring,
Within thine own bud buriest thy content,
And, tender churl, mak'st waste in niggarding:
Pity the world, or else this glutton be,
To eat the world's due, by the grave and thee.
 
The 1609 Quarto Version
 
FRom faireſt creatures we deſire increaſe,
That thereby beauties Roſe might neuer die,
But as the riper ſhould by time deceaſe,
His tender heire might beare his memory:
But thou contracted to thine owne bright eyes,
Feed'ſt thy lights flame with ſelfe ſubſtantiall fewell,
Making a famine where aboundance lies,
Thy ſelfe thy foe,to thy ſweet ſelfe too cruell:
Thou that art now the worlds freſh ornament,
And only herauld to the gaudy ſpring,
Within thine owne bud burieſt thy content,
And tender chorle makſt waſt in niggarding:
Pitty the world,or elſe this glutton be,
To eate the worlds due,by the graue and thee.

 
Sonet II ______________________________________
 
Kiedy czterdzieści zim oblegnie twoją[1] brew[2]
I kopnie głębokie rowy w polu twego piękna,
Dumna liberia[3] twojej młodości tak przyglądała się aż do dziś,
Będzie chwiejnym chwastem małej wartości trzymanym:
Wtedy będąc spytany, gdzie wszystko twoje piękno leży,
Gdzie wszystek skarb twoich krzepkich dni;
Powiedzieć, w twych własnych głęboko zatopionych oczach,
Byli wszystko jedzącym wstydem i oszczędności chwałą.
Jak dużo więcej zasłużonej chwały z twego pięknego pożytku,
Jeżeli ty mógłbyś odpowiedź "To sprawiedliwe moje dziecko
Podsumuje mój rachunek i zrobi moje przeszłe usprawiedliwienie, "
Udowadniając jego piękno przez twoje dziedzictwo!
Ten był aby być nowym ustanowionym kiedy ty sztuka stara,
I zobacz, jak twoja krew rozgrzewa się kiedy to ty uczucie zimne.
 
11 listopada, 2016, Andrzej Feret

[1] thy - w języku angielskim jest to słowo, które może być zaimkiem lub rzeczownikiem, może oznaczać: twój, pana, pański, panów, pani, pań, państwa, swój, być rodzaju męskiego lub żeńskiego, liczby pojedynczej lub mnogiej. W poezji Edgara Allana Poego, ale 250 lat po Szekspirze, także można spotkać takie słowa. Poe używa tych słów do osób lub zwierząt przybywających z zaświatów. W języku polskim brak takich słów w ogóle.

[2] brow - w języku angielskim to rzeczownik oznaczający czoło lub brew. W poezji "czoło" (np. wysokie czoło) mnie kojarzy się z mężczyzną, a brew (np. kreska brwi) kojarzy się z kobietą. Ponownie mamy do czynienia z dwuznacznością w języku angielskim.

[3] liberia - pierwotnie oficjalny ubiór służby królewskiej lub magnackiej, obecnie używany głównie przez służbę hotelową.

Jan Kasprowicz Sonet II
 
Gdy zim czterdzieści oblegnie twe czoło
I w łan twych wdzięków worze się głęboko,
Miast szat młodości, lśniących tak wesoło,
Łachman li zmięty ujrzy ludzkie oko.
Jak marną chwalbą, jakimż wstydem będzie,
Gdy, zapytany o ten skarb uroczy
Dni onych pięknych, wygłosisz orędzie:
„Popatrzcie tylko w me zapadłe oczy!“
O ileż godniej, jeśli, młode lata
Wykorzystawszy, odpowiesz: „To dziecię
Niechże was z moją starością pobrata,
W niem li mą własną piękność odkryjecie!“
Odmłodziłbyś się, choć stary, i ciepła
Byłaby znowu krew, acz już się skrzepła.

 
William Szekspir Sonnet II
 
When forty winters shall besiege thy[1] brow,[2]
And dig deep trenches in thy beauty's field,
Thy youth's proud livery[3] so gazed on now,
Will be a totter'd weed of small worth held:
Then being asked, where all thy beauty lies,
Where all the treasure of thy lusty days;
To say, within thine own deep sunken eyes,
Were an all-eating shame, and thriftless praise.
How much more praise deserv'd thy beauty's use,
If thou couldst answer 'This fair child of mine
Shall sum my count, and make my old excuse,'
Proving his beauty by succession thine!
This were to be new made when thou art old,
And see thy blood warm when thou feel'st it cold.

 
The 1609 Quarto Version
 
WHen fortie Winters ſhall beſeige thy brow,
And digge deep trenches in thy beauties field,
Thy youthes proud liuery ſo gaz'd on now,
Wil be a totter'd weed of ſmal worth held:
Then being askt,where all thy beautie lies,
Where all the treaſure of thy luſty daies;
To ſay within thine owne deepe ſunken eyes,
Were an all-eating ſhame,and thriftleſſe praiſe.
How much more praiſe deſeru'd thy beauties uſe,
If thou couldſt anſwere this faire child of mine
Shall ſum my count,and make my old excuſe
Proouing his beautie by ſucceſſion thine.
This were to be new made when thou art ould,
And ſee thy blood warme when thou feel'ſt it could.

 
Sonet III ______________________________________
 
Spójrz w twoim szkle i powiedz twarzy którą ty widzisz,
Teraz jest czasem, który twarz powinien formować innym;
Czyjaś świeża naprawa, jeżeli teraz ty nie odnowiony,
Ty właśnie omamiasz ten świat, nie błogosławisz wielu matkom.
Gdzie jest ona, taka sprawiedliwa, dla której bez uszu łono[1]
Gardzi uprawą[2] twojej mężowizny?[3]
Lub kim jest on, taki czuły[4] będzie grobem.
Z powodu jego samo-miłowania, zatrzymać przyszłe pokolenia?
Ty sztuka twojej matki szkła i ona w tobie
Woła z tyłu ten śliczny kwiecień jej pierwszeństwa;
Także ty poprzez okna twojej epoki będziesz widział,
Pomimo zmarszczek, to twój złoty czas.
Ale, jeżeli ty będziesz żył, zapamiętany nie będziesz,
Umrzyj nieżonaty i obraz twój umiera z tobą.

[1] womb - łono, macica.
[2] tillage - uprawa, orka.
[3] husbandry - gospodarowanie, farmerstwo, uprawa roli, rolnictwo, ale husbandry=hunsband+ry =(mąż, małżonek, współmałżonek)+ry= lipa małżeńska (prześmiewczo, ale moje tłumaczenie).
[4] fond - czuły, naiwny - ponownie zestawiona jest dwuznaczność, w języku angielskim czułość jest połączona z naiwnością (!!! ale nie we wszystkich słownikach angielsko-polskich), tego nie mamy w języku polskim.
 
12 listopada, 2016, Andrzej Feret
 
Jan Kasprowicz Sonet III

 
Spojrzyj w zwierciadło i powiedz swej twarzy,
Niech według niej się twarz urobi świeża;
Świat ty oszukasz, gdy się to nie zdarzy
I pustą będzie macierzyńska leża,
Bo gdzież do roli zbliżysz się dziewiczej,
Coby się twojej uprawie oparła?
I któż tak z własną miłością się liczy,
By grób w nim miała, bezpotomnie zamarła!
Zwierciadłemś matki swojej i jak ona
Widzi swą wiosnę w tobie, pełną krasy,
Tak ty przez szyby lat swych, acz zmarszczona
Skroń twa, swe złote zobaczysz znów czasy.
Ale gdy nie dbasz o swą pamięć ninie,
Giń i wraz z tobą niech twój obraz ginie.

William Szekspir Sonnet III
 
Look in thy glass and tell the face thou viewest
Now is the time that face should form another;
Whose fresh repair if now thou not renewest,
Thou dost beguile the world, unbless some mother.
For where is she so fair whose uneared womb[1]
Disdains the tillage[2] of thy husbandry?[3]
Or who is he so fond will be the tomb[4]
Of his self-love, to stop posterity?
Thou art thy mother's glass and she in thee
Calls back the lovely April of her prime;
So thou through windows of thine age shalt see,
Despite of wrinkles, this thy golden time.
But if thou live, remembered not to be,
Die single and thine image dies with thee.
 
The 1609 Quarto Version
 
Looke in thy glaſſe and tell the face thou veweſt,
Now is the time that face ſhould forme an other,
Whoſe freſh repaire if now thou not reneweſt,
Thou doo'ſt beguile the world,vnbleſſe ſome  mother.
For where is ſhe ſo faire whoſe vn-eard wombe
Diſdaines the tillage of thy huſbandry?
Or who is he ſo fond will be the tombe,
Of his ſelfe loue to ſtop poſterity?
Thou art thy mothers glaſſe and ſhe in thee
Calls backe the louely Aprill of her prime,
So thou through windowes of thine age ſhalt ſee,
Diſpight of wrinkles this thy goulden time.
But if thou liue remembred not to be,
Die ſingle and thine Image dies with thee.

 

Sonet IV ______________________________________

Nieoszczędny powab, dlaczego [ty] czynisz [1] wydatki
Przeciw tobie/sobie samemu, dziedzictwo twojego piękna?
Zapis [2] Natury nie daje niczego [3], ale on [5] [4] pożycza,
I będąc szczerym, ona [6] pożycza dla tych, którzy są wolni:
Tak więc, dusigroszu piękny, dlaczego [ty] nadużywasz
to hojne rozrzucanie pieniędzy wśród ludu [7] podane tobie, by obdarowywać?
Dochodowość lichwiarza [zmniejszyć], dlaczego [ty] sięgasz
tak wielkiej sumy sum, pomimo tego [ty] możesz [8] nie żyć?
Zamiast posiadania obrotu [9]  wraz z twoją samodzielnością,
Ty z siebie samego słodki tyś sam [gdyż ty] oszukujesz :
Wtedy jak kiedy natura woła do ciebie byś odszedł,
Z czego kontrola księgowości [10] może ciebie zwolnić?
Twoje nieużywane piękno musi być pogrzebane wraz z tobą,
Które, użyte, przeżywa [11] wykonawcę, aby być.
 
[1] dost (you do) {czas.} [arch.]  2 os. lp. czas. teraźniejszego od "to do", czasownika robić.
[2] zapis - w sprawie spadkowej, w testamencie.
[3] nothing - nic, zero, nicość, drobiazg, drobnostka. W języku angielski są to sprzeczne ze sobą znaczeniowo rzeczowniki, bo np. w fizyce zero nie jest nic, w filozofii zero nie jest nicością oraz także nic nie jest nicością, w życiu codziennym zero nie jest drobiazgiem, czy drobnostką.
[4]doth [arch.] 3 os. lp. czas. teraźniejszego od "to do", czasownika robić.
[5] on, czyli zapis Natury.
[6] ona, czyli Natura.
[7] largess - hojność szczodrość, szczodry dar, hojne dary, [hist.] rozrzucanie pieniędzy wśród ludu.
[8] verb, Archaic. 2nd person singular present of can, druga osoba lp.  czas. teraźniejszego od ”to can”, czasownika móc.
[9] traffic - znaczenie wieloznaczne: handlować, ruch, ruch uliczny, komunikacja, transport, handel, wymiana, obrót, kupczenie.
[10] audit - sprawdzać, rewidować, dokonywać audytu, kontrolować rachunki, kontrola księgowości
[11] th’ (poetic)the - przedimek określony, (colloquia) there - tam, oto, nań.
 
4 grudnia, 2016, Andrzej Feret
 
Jan Kasprowicz Sonet IV
 
Bezpłodny wdzięku, czemu tak zawzięcie
Odziedziczony czar li tobie służy?
Wszakże natura, hojna nad pojęcie,
Jedynie hojnym z swej udziela kruży.
Przecz, piękny sknero, nadużywasz oto
Darów ci danych, byś je dalej dawał?
Lichwiarzu płony! Zgromadziwszy złoto,
Nie wiesz, jak skarbów wykorzystać nawał.
Kupcząc sam z sobą, sam ty siebie zgoła
O swoją słodką oszukujesz jaźnię,
A gdy cię stąd już natura odwoła,
Jakiż jej złożysz rachunek? Wyraźnie
Wraz z tobą piękność nieużyta spocznie,
Choć spadkobiercę mogła mieć bezzwłocznie.
 
William Szekspir Sonnet IV
 
Unthrifty loveliness, why dost [1] thou spend
Upon thy self thy beauty's legacy?
Nature's bequest [2] gives nothing [3], but doth [4] [5] lend,
And being frank she[6] lends to those are free:
Then, beauteous niggard, why dost thou abuse
The bounteous largess [7] given thee to give?
Profitless usurer, why dost thou use
So great a sum of sums, yet canst [8] not live?
For having traffic [9] with thy self alone,
Thou of thy self thy sweet self dost deceive:
Then how when nature calls thee to be gone,
What acceptable audit [10] canst thou leave?
Thy unused beauty must be tombed with thee,
Which, used, lives th' [11] executor to be.
 
The 1609 Quarto Version
 
VNthrifty louelineſſe why doſt thou ſpend,
Vpon thy ſelfe thy beauties legacy?
Natures bequeſt giues nothing but doth lend,
And being franck ſhe lends to thoſe are free:
Then beautious nigard why dooſt thou abuſe,
The bountious largeſſe giuen thee to giue?
Profitles vſerer why dooſt thou vſe
So great a ſumme of ſummes yet can'ſt not liue?
For hauing traffike with thy ſelfe alone,
Thou of thy ſelfe thy ſweet ſelfe doſt deceaue,
Then how when nature calls thee to be gone,
What acceptable Audit can'ſt thou leaue?
Thy vnuſ'd beauty muſt be tomb'd with thee,
Which vſed liues th'executor to be.

 

Sonet V ______________________________________

Te godziny, które wraz z delikatną pracą oprawił w ramy
ślicznego spojrzenia, gdzie każde oko spoczywa,
będzie grą tyranów w celu tego bardzo identycznego,
I ten nieuczciwy, który sprawiedliwość przewyższa;
Ponieważ nigdy nie będąc w spoczynku czas letni prowadzi w biegu
Do ohydnej zimy i krzyżuje go [1] tam;
Dureń [2] w kratkę z mrozem i namiętnymi przepustkami całkiem minionymi,
Piękno nad-ośnieżone i nagość każda gdzie:
wtedy nie było letniej destylacji przepuszczonej, [3]
płynnym więźniem zamkniętym w ścianach szkła,
efekt piękna z pięknem został pozbawiony,
Ani to, ani żadne wspominanie tego, co zaszło:
Ale kwiaty wydestylowały, chociaż one z zimą spotykają się,
Uwolniony ale ich show; ich substancja wciąż żyje słodko.
 
[1] - mowa o czasie, końcu czasu.
[2] - sap - jako rzeczownik, wieloznacznie - sok, siły życiowe,  biel, [potocznie] dureń, [wojskowo]  podkop.
[3] - left - od czasownika “to leave”,  „przepuszczona” w sensie „zezwolona”, tj. „zezwolona do przeprowadzenia”, w drugiej linii powyżej i w tej linii sonetu mamy grę słów „lusty leaves” oraz „distilation left”.
 
4 grudnia, 2016, Andrzej Feret
 
Jan Kasprowicz Sonet V

Chwile, w łagodnej utworzywszy drodze
Piękność, z pod każdej powieki świecącą,
Grają tyranów rolę, skoro srodze
Jasność w posępną brzydotę roztrącą.
Czas, wiecznie chyży, do lata się bierze
I pcha ku zimie, tu ono zamiera:
Mróz sok tamuje, giną liście świeże,
Piękność śnieg przygniótł, wokół pustka szczera.
I gdyby lato nie było, jak owy
Wyskok, śród szklanej uwięziony flaszy,
Z jego pięknością byłby też gotowy
I koniec samej piękności, że w naszej
Jużby zagasła pamięci. Atoli
Kwiat li swój pozór traci z zimy woli.

Sonnet V w języku angielskim:

https://www.youtube.com/watch?v=wsAUYGXkVEw

 
William Szekspir Sonnet V
 
Those hours, that with gentle work did frame
The lovely gaze where every eye doth dwell,
Will play the tyrants to the very same
And that unfair which fairly doth excel;
For never-resting time leads summer on
To hideous winter, and confounds him there;
Sap checked with frost, and lusty leaves quite gone,
Beauty o'er-snowed and bareness every where:
Then were not summer's distillation left,
A liquid prisoner pent in walls of glass,
Beauty's effect with beauty were bereft,
Nor it, nor no remembrance what it was:
But flowers distilled, though they with winter meet,
Leese but their show; their substance still lives sweet. 
 
The 1609 Quarto Version
 
THoſe howers that with gentle worke did frame,
The louely gaze where euery eye doth dwell
Will play the tirants to the very ſame,
And that vnfaire which fairely doth excell:
For neuer reſting time leads Summer on,
To hidious winter and confounds him there,
Sap checkt with froſt and luſtie leau's quite gon.
Beauty ore-ſnow'd and barenes euery where,
Then were not ſummers diſtillation left
A liquid priſoner pent in walls of glaſſe,
Beauties effect with beauty were bereft,
Nor it nor noe remembrance what it was.
But flowers diſtil'd though they with winter meete,
Leeſe but their ſhow,their ſubſtance ſtill liues ſweet.

 

Sonet VI ______________________________________

Wtedy nie pozwalaj obszarpanej ręce zimy szpecić,
W tobie twoje lato, zanim [ty] będziesz wydestylowany:
Zrób rozkoszny jakiś flakonik; przechowasz [1] [ty] pewne miejsce
Ze skarbem [2] piękna [za]nim to będzie samobójstwem.
Takie użycie nie jest zabronione lichwą,
Co czyni szczęście temu który płaci [3] pożyczkę;
To jest dla ciebie samego, abyś wyhodował innego siebie,
Lub dziesięć razy szczęśliwszego, będzie to dziesięć dla jednego;
Dziesięć razy twojego samego byłoby szczęśliwsze niż ty artystyczny, [4]
Jeżeli dziesięć z twoich dziesięciu razów przeliczone tobą:
Co wtedy śmierć mogłaby zrobić, jeżeli [ty] powinieneś [5] odejść, [6]
Odjazd ciebie żywego w potomności?
Nie bądź samowolny, dla ciebie sztuka zbyt dużo za uczciwa,
By być podbojem śmierci i robić z robaków twojego spadkobiercę.
 
[1] - treasure - jako czasownik: przechowywać, odkładać, cenić, pielęgnować, przywiązywać wielką wagę, wysoko oceniać, znajdować skarby, kolekcjonować.
[2] - treasure - jako rzeczownik: skarb, w wersie powyższym użyty jako czasownik [1], mamy grę słów: treasure… treasure - przechowasz skarb
[3] - willing - jako rzeczownik: chęć, wola, skłonność, jako przymiotnik: skłonny, chętny, ochoczy, gotowy, gotów,  dobrym połączeniem tych znaczeń jest „żądanie”. W Sonecie IV Szekspir napisał: Zapis Natury nie daje niczego, ale on pożycza,  /  I będąc szczerym, ona  pożycza dla tych, którzy są wolni: - tak więc „pożyczają tylko ci, którzy są wolni”, ale w myśl tego wersu: „ten, który płaci pożyczkę staje się szczęśliwy…”. Ten, który płaci pożyczkę (pożycza) jest szczęśliwy, a ten, któremu pożycza Natura jest wolny, więc w myśl Szekspirowskich sonetów, lichwa daje szczęście i wolność...
[4] - twórczy.
[5] - shouldst verb, Archaic. 2nd person singular past of shall, czasownika ”mieć powinność”.
[6] - rozstać się z życiem.

7 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet VI
 
Zanim się staniesz wyskokiem, niech dłonie
Zimy nie zniszczą twego lata w tobie!
Stwórz cudną flaszę, skarbiec znajdź, co wchłonie
Skarb twej piękności, nim ta legnie w grobie.
Lichwa nie lichwą, jeżeli w potrzebie
Uszczęśnia człeka, co rad dług swój płaci;
Drugiego siebie stwórzże dziś dla siebie,
Nie, stwórz dziesięciu: będziesz się bogaciej
Czuł dziesięćkrotnie, skoro twoja postać,
Dziesięć się razy w dziesięciu odrodzi!
Cóż śmierć ci zrobi, jeżeli ma zostać
To twoje życie w twej żyjącej młodzi?
Sfolguj! Zbyt pięknyś, byś miał uledz władztwu
Śmierci, a skarb swój powierzył robactwu.
 
Sonnet VI w języku angielskim:

https://www.youtube.com/watch?v=KVm0i8eLLmA

 
William Szekspir Sonnet VI
 
Then let not winter's ragged hand deface,
In thee thy summer, ere thou be distilled:
Make sweet some vial; treasure [1] thou some place
With beauty's treasure [2] ere it be self-killed.
That use is not forbidden usury,
Which happies those that pay [3] the willing loan;
That's for thy self to breed another thee,
Or ten times happier, be it ten for one;
Ten times thy self were happier than thou art, [4]
If ten of thine ten times refigured thee:
Then what could death do if thou shouldst [5] depart, [6]
Leaving thee living in posterity?
Be not self-willed, for thou art much too fair
To be death's conquest and make worms thine heir.
 
The 1609 Quarto Version
 
THen let not winters wragged hand deface,
In thee thy ſummer ere thou be diſtil'd:
Make ſweet ſome viall;treaſure thou ſome place,
With beauties treaſure ere it be ſelfe kil'd:
That vſe is not forbidden vſery,
Which happies thoſe that pay the willing lone;
That's for thy ſelfe to breed an other thee,
Or ten times happier be it ten for one,
Ten times thy ſelfe were happier then thou art,
If ten of thine ten times refigur'd thee,
Then what could death doe if thou ſhould'ſt depart,
Leauing thee liuing in poſterity?
Be not ſelfe-wild for thou art much too faire,
To be deaths conqueſt and make wormes thine heire.

 

Sonet VII ______________________________________

Patrz! w Oriencie [1] kiedy łaskawe światło
Podnosi się do góry jego płonącą głową, każdy pod rządami oka
składa hołd jego nowym objawieniom wzroku, [2]
Służąc wraz ze spojrzeniami jego świętego majestatu;
I posiadanie wspiąwszy się na stromiznę niebiańskiego wzgórza,
Będąc podobnym do krzepkiego młodzieńca w jego średnim wieku,
Jeszcze śmiertelne spojrzenia adorują jego piękno nieustannie,
Służąc przy jego złotej włóczędze:
Ale kiedy od tonacji najwyższej, wraz ze znudzonym wozem,
Najpewniej kiepski wiek, on nawija [3] za dnia,
Te oczy, posłuszny na przód, teraz nawrócone [4] są
Z jego podłej drogi i spoglądają na inną drogę:
Tak ty, sam ustępujący w swoim południu
Nie widoczny śmierciom, chyba że [ty] dostałbyś syna.

[1] - na Wschodzie.
[2] - sight – może również oznaczać: widzenie, widok, widowisko.
[3] - reel +‎ -eth Verb reeleth archaic third-person singular simple present indicative form of reel, czasownika ”to reel”, nawijać.
[4] - to convert - [inf] przekształcać, [mat] przeliczać, [polit] zmieniać orientację polityczną [praw] przywłaszczać [rel] nawracać [sport] podwyższć [arch] zaadoptować.
 
8 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet VII
 
Kiedy na wschodzie wspaniała ukaże
Światłość płomienną swą głowę, ku górze,
Ku świeżej zjawie, jak się wznoszą twarze,
Aby hołd złożyć tej świętej purpurze!
I gdy się wspięła na niebieskie szczyty,
By silna młodość, w pełni lat, człowieka
Wzrok śmiertelnego patrzy w nią, jak wryty,
Złotą jej drogę śledzący z daleka.
Lecz gdy, jak starość, już zwolna się toczy,
Z ostatniej wyży jej rydwan znużony,
Wraz te przed chwilą tak pokorne oczy
Już sobie innej poszukują strony.
I ty niewidzian rzucisz swe południe,
Jeżeli syna nie zostawisz cudnie.
 
William Szekspir Sonnet VII
 
Lo! in the orient when the gracious light
Lifts up his burning head, each under eye
Doth homage to his new-appearing sight,
Serving with looks his sacred majesty;
And having climbed the steep-up heavenly hill,
Resembling strong youth in his middle age,
Yet mortal looks adore his beauty still,
Attending on his golden pilgrimage:
But when from highmost pitch, with weary car,
Like feeble age, he reeleth from the day,
The eyes, 'fore duteous, now converted are
From his low tract, and look another way:
So thou, thyself outgoing in thy noon
Unlooked on diest unless thou get a son.

The 1609 Quarto Version
 
LOe in the Orient when the gracious light,
Lifts vp his burning head,each vnder eye
Doth homage to his new appearing ſight,
Seruing with lookes his ſacred maieſty,
And hauing climb'd the ſteepe vp heauenly hill,
Reſembling ſtrong youth in his middle age,
Yet mortall lookes adore his beauty ſtill,
Attending on his goulden pilgrimage:
But when from high-moſt pich with wery car,
Like feeble age he reeleth from the day,
The eyes(fore dutious )now conuerted are
From his low tract and looke an other way:
So thou,thy ſelfe out-going in thy noon:
Vnlok'd on dieſt vnleſſe thou get a ſonne.

 

Sonet VIII ______________________________________

Muzykę słuchać, dlaczego słuchasz [ty] muzyki ze smutkiem?
Słodycze ze słodyczami nie wojna, radocha zachwyca w radości:
Dlaczego kochasz [ty] tego którego [ty] przyjmujesz nie chętnie,
albo inaczej - przyjmujesz z przyjemnością twoje rozdrażnienie?
Jeśli to precyzyjny konsonans dobrze zestrojonych brzmień,
Przez związki małżeńskie, niech grzeszy twoje ucho,
Oni radzą sobie ale słodko łają ciebie, kto krzyżuje
pojedynczy przylądek tych części, która ty powinnaś poruszać.
Zaznacz jak jedna struna, słodki mężu wobec następnej,
Porażenia [1] każdej w każdej przez obopólne porządkowanie; [2]
Przypominający ojca [3] i dziecko i szczęśliwą matkę,
Kto, wszystkim w jednym, jedna przyjemna nuta robi zaśpiew:
Czyja niema piosenka będąca [dla] wielu, wydaje się [4] jedyną,
Zaśpiewki takie dla ciebie: 'Ty stanu wolnego [5] więdniesz [6] nic nie udowadniasz .'
 
[1] - strikes - uderzenia, porażenia, ataki, bicia, zabicia, walenia, dobijania, rażenia, porażania, rzecz prawdopodobnie dotyczy seksu.
[2] - ordering - porządkowanie, w sensie kolejności według pewnego porządku.
[3] - sire - ojciec, (wołacz) Panie!, waćpan, asan, Najjaśniejszy Panie, acan, reproduktor.
[4] - seeming - zdaje się, okazuje się.
[5] - single - pojedynczy, samotny, nieżonaty, niezamężna, jeden, kawalerski, bezżenny, singlowy.
[6] - wilt -  marnieć, zmarnieć, opadać z sił, upaść na duchu,
 
9 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet VIII
 
Sam tyś muzyką, smuciż cię muzyka?
Radość z radością nie prowadźi wojny!
Lubisz to tylko, co cierpko dotyka,
I rad przyjmujesz trud i ciężar znojny?
Jeżeli brzmiące tak cudownie dźwięki
Rażą twe uszy zestrojami swemi,
Wówczas cię od nich spotka zarzut miękki,
Że, gardząc związkiem, żyjesz sam na ziemi.
Patrz, te dwie struny — jakąż nutę gładką,
Wydają z siebie w wzajemnej harmonji!...
Ojciec i dziecko wraz z szczęśliwą matką —
Dźwięczną pieśń wspólną wyśpiewują oni,
Mnogim, a jednym i milczącym głosem
Nucąc: kto sam jest, z swym się minął losem.

Sonnet VIII w języku angielskim:

https://www.youtube.com/watch?v=pZrk0Mldbzk

 
William Szekspir Sonnet VIII
 
Music to hear, why hear'st thou music sadly?
Sweets with sweets war not, joy delights in joy:
Why lov'st thou that which thou receiv'st not gladly,
Or else receiv'st with pleasure thine annoy?
If the true concord of well-tuned sounds,
By unions married, do offend thine ear,
They do but sweetly chide thee, who confounds
In singleness the parts that thou shouldst bear.
Mark how one string, sweet husband to another,
Strikes [1] each in each by mutual ordering; [2]
Resembling sire [3] and child and happy mother,
Who, all in one, one pleasing note do sing:
Whose speechless song being many, seeming [4] one,
Sings this to thee: 'Thou single [5] wilt [6] prove none.'

The 1609 Quarto Version
 
MVſick to heare,why hear'ſt thou muſick ſadly,
Sweets with ſweets warre not ,ioy delights in ioy:
Why lou'ſt thou that which thou receauſt not gladly,
Or elſe receau'ſt with pleaſure thine annoy ?
If the true concord of well tuned ſounds,
By vnions married do offend thine eare,
They do but ſweetly chide thee, who confounds
In ſingleneſſe the parts that thou ſhould'ſt beare:
Marke how one ſtring ſweet husband to an other,
Strikes each in each by mutuall ordering;
Reſembling ſier,and child, and happy mother,
Who all in one,one pleaſing note do ſing:
Whoſe ſpeechleſſe ſong being many,ſeeming one,
Sings this to thee thou ſingle wilt proue none.

 

Sonet IX ______________________________________

Czyż to jest ze strachu aby zmoczyć oko wdowy, [1]
Które ty zjadasz samym sobą w kawalerskim życiu?
Ach! jeżeli ty bezprzedmiotowym będziesz przypadkiem śmierci,
Świat zapłacze, bo ty masz ochotę umniejszać [2] żonę;
Świat będzie twoją wdową i [będzie] cały czas płakał,
Że ty nie kształtujesz swojego oszustwa zostawianego z tyłu, [3]
Kiedy każda prywatna wdowa [4] dobrze może zatrzymać [5]
Przez oczy dzieci, kształt jej męża w umyśle:
Spójrz jak niegospodarność w świecie wydaje
Przesunięcia ale jego miejsce, gdyż nadal świat uwielbia to;
Ale marnowanie piękna ma w tym świecie pewien koniec,
I utrzymanie niewykorzystanego tego wyzyskiwacza [6] więc go niszczy.
Żadna miłość do innych z tych siedzeń na piersi [7]
które na nim taką hańbę morderczą popełniają.

[1] - widow - wdowa, bękart, [pot] szampan, czyli wieloznacznie i bardzo przewrotnie.

[2] - Make´less -

1. Matchless  - niezrównany, niebywały.

2. Without a mate,  samo słowo „without”  -  bez (czegoś, kogoś).

a mate - jako rzeczownik: partner, kolega, pomocnik, mat (w szachach), oficer (w wojsku), kumpel, ziomek, samiec, samica, towarzysz.

to mate - jako czasownik - spółkować, parzyć się, skojarzyć w parę, kojarzyć w parę, dać mata (komuś).

make’less - w bezpośrednim tłumaczeniu oznacza „czynić mniej”, jednakże na tym określeniu w języku angielskim założono przewrotny kontekst, dotyczący relacji personalnych:  „czynić mniej” dotyczy rzeczownika „a mate”, czyli wszystkich jego znaczeń. Oznacza to, że posiadając relacje osobowe poprzez znaczenia rzeczownika „a mate” można je mieć bardzo osłabione, lub zniekształcone (paranoidalnie). Dotyczy to odbioru partnera, kolegi, pomocnika, oficera, kumpla, ziomka, towarzysza, jak również odbioru osoby jako mężczyzny, czy kobiety. Uważam, że Szekspir  z zamysłem celowym użył w tym sonecie „make’less” do rzeczownika „a wife”, oznacza to, że mąż możne nie mieć żony jako partnerki życiowej - nie tylko jako człowieka-kobiety ale również jako partnerki erotycznej, i nie wynika to z postawy osoby męża, ale jest to „czynnik zewnętrzny”, nałożony na męża. Uważam, że można to odbierać jako swojego rodzaju narzucone wymieszanie identyfikacji personalnej - i twierdzę,  że to cecha osobowa świata katolickiego Zachodu. Mogę się domyślać, że to właśnie mogło być przyczyną podziału Kościoła na chrześcijaństwo i protestantyzm, a jest to czas kiedy Szekspir pisze swoje sonety, zapoczątkowany sprzeciwem Marcina Lutra. Rzeczownik „machless (niezrównany, niebywały) dotyczy tego, kto to wykonuje i narzuca ten „czynnik zewnętrzny”, sam jest czynnikiem zewnętrznym. W tym sonecie Szekspir ukazuje świat jak wdowę, tj. świat, który wymknął się z życia i jest w odbiorze paranoidalnym, co z kolei prowadzi do wykluczenia społecznego osób żyjących w takim świecie, wykluczenia przez obecność „make’less” - „czynić mniej”. Uważam, że wielu współczesnych polskich poetów pisze o czynniku „make’less”  poprzez swoje doświadczenie życiowe…  ale nie wskazują na zewnętrzność tego czynnika w sposób bezpośredni.

[3] - rzeczownik: tyłek, pupa - przysłówek: z tyłu, do tyłu, w tyle - przyimek: za, z tyłu.

[4] - każda prywatna wdowa, może oznaczać: każdy prywatny świat.

[5] - zatrzymać, w sensie: uwięzić.

[6] - the user – wyzyskiwacz.

[7] - bosom  - pierś, biust, łono, przód koszuli męskiej, czyli też wieloznacznie.

 

10 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet IX
 
Strach, by nie szczezły w ślozach wdowie lica,
Każe ci marnieć w tym samotnym bycie?
Ach! jeśli pójdziesz precz stąd bez dziedzica,
Ziemia, by wdowa, będzie twoje życie
Wciąż opłakiwać, wciąż się będzie krwawić,
Że gdy małżonek każdej innej wdowie
Mógł w oczach dzieci obraz swój zostawić,
O twym obrazie tego już nie powie.
To, co rozrzuca ręka trwoniciela,
Zmienia li miejsce, lecz jest skarbem świata,
Natomiast piękność, gdy się nie udziela
Innym, ma w tobie zabójczego kata.
Nie zna miłości k'bliźnim, kto niegodnie
Taką na sobie samym spełnia zbrodnię.

Sonnet IX w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=PlaFBod4-r8
 
William Szekspir Sonnet IX
 
Is it for fear to wet a widow's [1] eye,
That thou consum'st thy self in single life?
Ah! if thou issueless shalt hap to die,
The world will wail thee like a makeless [2] wife;
The world will be thy widow and still weep
That thou no form of thee hast left behind, [3]
When every private widow [4] well may keep [5]
By children's eyes, her husband's shape in mind:
Look what an unthrift in the world doth spend
Shifts but his place, for still the world enjoys it;
But beauty's waste hath in the world an end,
And kept unused the user [6] so destroys it.
No love toward others in that bosom 7] sits
That on himself such murd'rous shame commits.
 
The 1609 Quarto Version
 
IS it for feare to wet a widdowes eye,
That thou conſum'ſt thy ſelfe in ſingle life?
Ah;if thou iſſuleſſe ſhalt hap to die,
The world will waile thee like a makeleſſe wife,
The world wilbe thy widdow and ſtill weepe,
That thou no forme of thee haſt left behind ,
When euery priuat widdow well may keepe,
By childrens eyes,her husbands ſhape in minde:
Looke what an vnthrift in the world doth ſpend
Shifts but his place,for ſtill the world inioyes it
But beauties waſte hath in the world an end,
And kept vnvſde the vſer ſo deſtroyes it:
No loue toward others in that boſome ſits
That on himſelfe ſuch murdrous ſhame commits.

 

Sonet X ______________________________________

Przez wstyd zaprzecz, że [ty] poruszasz miłość do każdego, [1]
Kto dla twojej jednobarwnej sztuki taki nie opatrznościowy.
Akt łaski, jeżeli [ty] więdniesz, ty sztuka umiłowana wielu,
Ale, że ty wcale nie kochasz jest najbardziej oczywiste:
Dla ciebie sztuka w ten sposób opętana z morderczą nienawiścią,
Tak wygrywasz siebie samego [2] ty skazany nie do spiskowania, [3]
Szukając, tego pięknego dachu aby niszczyć
Który do naprawy powinien być twoim nadrzędnym pragnieniem.
Och! zmień swoje myślenie, ażebym [ja] mógł zmienić moją duszę: [4]
Czy nienawiść będzie piękniej przenocowana aniżeli czuła miłość?
Bądź, jako jest twoja prezencja, [5] wytworny i uprzejmy, [6]
Lub dla samego siebie co najmniej uprzejmie-serdecznie udowadniaj:
Uczyń siebie innym sobą dla miłości do mnie,
To piękno cały czas może żyć w twoim lub tobą.
 
[1] - any - zaimek, wieloznaczne znaczenie: każdy, kilka, kilkoro, dowolny, którykolwiek, jakiś, wszelki, dowolny.
[2] - oznacza osamotnienie: jesteś osamotniony.
[3] - nie możesz wesprzeć się na innych i przeciągać ich na swoja stronę.
[4] - chodzi o świadomość, rozum, psychikę, poczytalność, myślenie, intelekt, umysł.
[5] - w świecie opętanym morderczą nienawiścią nikt nie jest sobą.
[6] - a kind - ale jako rzeczownik:  klasa, jakość, [rel] postać, przyroda, natura.
 
11 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet X
 
Nie masz dla innych serca ani trocha,
Gdy się o siebie troszczysz tak ubogo!
Hańba! niejeden wielce ciebie kocha,
Ty - wszak to jasne - nie kochasz nikogo.
Taka nienawiść obsiadła cię mocna,
Że nie powstrzymasz jej w zabójczym żarze,
By twego dachu nie burzyła docna,
Choć z żądz najpierwsza odnawiać go każe.
Zmień się, bym zmienił swe zdanie! Mów, złoty:
Czyż nienawiści godzi się piękniejszy
Dach, niż miłości? Dla własnej istoty
Okaż się wdzięcznym za twój wdzięk dzisiejszy!
Stwórz-że dla siebie, o, drugiego siebie,
Aby żył dalej czar twój w tej kolebie.
 
William Szekspir Sonnet X
 
For shame deny that thou bear'st love to any,[1]
Who for thy self art so unprovident.
Grant, if thou wilt, thou art beloved of many,
But that thou none lov'st is most evident:
For thou art so possessed with murderous hate,
That 'gainst thy self [2] thou stick'st not to conspire,[3]
Seeking that beauteous roof to ruinate
Which to repair should be thy chief desire.
O! change thy thought, that I may change my mind:[4]
Shall hate be fairer lodged than gentle love?
Be, as thy presence is, [5] gracious and kind,[6]
Or to thyself at least kind-hearted prove:
Make thee another self for love of me,
That beauty still may live in thine or thee.
 
The 1609 Quarto Version
 
FOr ſhame deny that thou bear'ſt loue to any
Who for thy ſelfe art ſo vnprouident
Graunt if thou wilt,thou art belou'd of many,
But that thou none lou'ſt is moſt euident:
For thou art ſo poſſeſt with murdrous hate,
That gainſt thy ſelfe thou ſtickſt not to conſpire,
Seeking that beautious roofe to ruinate
Which to repaire ſhould be thy chiefe deſire :
O change thy thought,that I may change my minde,
Shall hate be fairer log'd then gentle loue?
Be as thy preſence is gracious and kind,
Or to thy ſelfe at leaſt kind harted proue,
Make thee an other ſelfe for loue of me,
That beauty ſtill may liue in thine or thee.

 

Sonet XI ______________________________________ 
 
Tak szybko jak ty będziesz zanikać, tak szybko ty wzrastasz
W jednym z siebie, za tym, którego ty odstępujesz;
I ta świeża krew, którą w młodości ty obdarzasz,
Ty możesz nazywać twoje, kiedy [ty] od młodości nawracasz.
W nim żyje rozsądek [1], piękno i wzrost;
Bez tego szaleństwa [2], starzenia się i zimnego rozkładu:
Jeżeli wszystko zostało zamyślone w ten sposób, czasom powinien przyjść kres
I trzy karby [3] roku byłyby czynieniem zanikania świata.
Pozwól tym kogo natura nie uczyniła do zapamiętania, [4]
Szorstkim, bez wyrazu i prostackim, jałowy ginie:
Spójrz komu ona najlepiej szczodrzy, ona dała więcej;
Który hojny prezent ty powinieneś w hojności cenić:
Ona rozebrała [5] ciebie dla jej pieczęci, i znaczyła tym samym, [6]
Ty powinieneś drukować bardziej, nie pozwalać tej kopii umrzeć.
 
[1] - wisdom - mądrość, rozsądek, sensowność, sentencja.
[2] - folly - głupota, szaleństwo, utrata rozumu, budowla ogrodowa.
[3] - three-score - kopa,  tłumaczone zwykle jako sześćdziesiąt, score tłumaczone jest jako: wynik, muzyka, partytura, nacięcie, podstawa, ocena, rachunek, dwadzieścia, muzyka filmowa, rysa, rezultat, wielka ilość, notacja kroków tanecznych, naga prawda, aktualna sytuacja, kwota, zapis, ilość zdobytych punktów, karb, zadrapanie, znak. Proponuję przetłumaczyć: trzy karby.
[4] - to store - gromadzić, przechowywać, mieć w zapasie, składować, magazynować.
[5] - to carve - rzeźbić, drążyć, ryć, wycinać, dekorować, ciąć, rozczłonkowywać, rozbierać na kawałki, [kulin] kroić.
[6] - thereby - tym samym, skutkiem tego, koło tego, przez to, w ten sposób.
 
19 grudnia, 2016, Andrzej Feret
 
Jan Kasprowicz Sonet XI
 
Z równą szybkością będziesz wiądł i dalej
Rósł w latorośli, co z ciebie wyrośnie;
W młodych się żyłach krew twoja rozpali,
Choć sam przestaniesz już myśleć o wiośnie.
I w tem jest mądrość, piękność i dobytek,
Reszta to głupstwo, starość i więdnięcie:
Idąc za tobą, świat by zginął wszytek —
Lat kilkadziesiąt, a niema go święcie.
Ci, którym mocy natura nie dała,
By się mnożyli, niech, bezpłodni, giną
Wraz z swą brzydotą, lecz piękność wspaniała
Niech się szczęśliwą rozrasta godziną.
Tyś jej pieczęcią, co oto mnogiemi
Ma się odciski rozrastać na ziemi.
 
William Szekspir Sonnet XI
 
As fast as thou shalt wane, so fast thou grow'st
In one of thine, from that which thou departest;
And that fresh blood which youngly thou bestow'st,
Thou mayst call thine when thou from youth convertest.
Herein lives wisdom [1], beauty, and increase;
Without this folly [2], age, and cold decay:
If all were minded so, the times should cease
And threescore [3] year would make the world away.
Let those whom nature hath not made for store, [4]
Harsh, featureless, and rude, barrenly perish:
Look whom she best endowed, she gave the more;
Which bounteous gift thou shouldst in bounty cherish:
She carved [5] thee for her seal, and meant thereby, [6]
Thou shouldst print more, not let that copy die. 
 
The 1609 Quarto Version
 
AS faſt as thou ſhalt wane ſo faſt thou grow'ſt,
In one of thine,from that which thou departeſt,
And that freſh bloud which yongly thou beſtow'ſt,
Thou maiſt call thine, when thou from youth conuerteſt,
Herein liues wiſdome, beauty, and increaſe,
Without this follie, age, and could decay,
If all were minded ſo, the times ſhould ceaſe,
And threeſcore yeare would make the world away:
Let thoſe whom nature hath not made for ſtore,
Harſh,featureleſſe,and rude, barrenly perriſh,
Looke whom ſhe beſt indow'd, ſhe gaue the more;
Which bountious guift thou ſhouldſt in bounty cherriſh,
She caru'd thee for her ſeale,and ment therby,
Thou ſhouldſt print more,not let that coppy die.

 

Sonet XII ______________________________________

Kiedy [ja] przeliczam [1] ten zegar, który podaje ten czas,
I widzę dzielny dzień [2] zatopiony w ohydnej nocy; [3]
Kiedy spostrzegam ten fiolet przeszłości szczyt, [4]
I sobolowe [5] loki, wszystko posrebrzone za przyczyną bieli;
Gdy dumne [6] drzewa [7] ja widzę jałowość rozstań,
Które niegdyś z gorąca robiły baldachim tego pospólstwa,
I lata zieleń wszystka przepasana w snopach,
Noszonych ciąż na takich marach [8] z bielą i szczeciniastą brodą,
Wtedy z twojego piękna czy ja wątpliwość czynię,
Że ty pośród tego marnowania czasu musisz podążać,
Odkąd słodycz i piękno czynią siebie opuszczonym,
I umierają równie szybko jakby one widziały inne zyski;
I nic przeciwko [9] Czasu kosy nie można uczynić obroną
Chroniąc rodzenie,  żeby stawiać czoła jemu kiedy on zabiera ciebie stąd.
 

[1] - to count - policzyć, wyliczać, przeliczać, jako rzeczownik: „a count” - rachunek, wynik, liczba, obliczenie, „przeliczam ten zegar” w sensie „prowadzę ten zegar w liczbach”.
[2] - rzecz o świetle, [fiz] materii świecącej.
[3] - rzecz o ciemności, [fiz] materii ciemnej.
[4] - a prime - pierwszy, szczyt, rozkwit, świetność, najlepsza część, [mat] liczba pierwsza, [rel] pryma -  jedna z godzin kanonicznych chrześcijańskiej modlitwy liturgicznej, tj. liturgii godzin. 
[5] - a sable - soból, czerń, pędzel, czarny, ciemny, demoniczny, zły.
[6] - lofty - wysoki, strzelisty, wyniosły, dumny, hardy, wzniosły, podniosły.
[7] - a tree - drzewo, [mat, tech] oś, [tech] wał, [rel] krzyż, prawidło, rama siodła.
[8] - bier - mary, trumna, katafalk. Prawdopodobnie to nawiązanie do Ewangelii: Wskrzeszenie młodzieńca z Nain (Łk 7, 11-17). 
[9] - ‘gainst (poetic) short for against – na przeciw, w zamian, przeciwko, przeciw, wbrew, przed.
 
20 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XII
 
Patrząc na zegar, który czas odmierza,
I widząc słońce, jak chowa się w mroki,
Jak krasa fiołka więdnie, przedtem świeża,
I jak biel srebrna ciemne kryje loki -
Jak z drzew wysmukłych opada liściwie,
Pod dach cienisty wzywające trzodę,
Jak zieleń lata na skoszonej niwie
Leży związana w snopy białobrode -
Widząc to, myślę o piękności twojej,
Że się z dnia chyłkiem pochyli i ona,
Albowiem piękność, co o się nie stoi,
Ginie, gdy inna rośnie niestrudzona.
Przed kosą Czasu nic jej nie obroni,
Tylko latorośl, co zostaje po niej.
 
William Szekspir Sonnet XII
 
When I do count [1] the clock that tells the time,
And see the brave day[2]  sunk in hideous night; [3]
When I behold the violet past prime, [4]
And sable [5] curls, all silvered o'er with white;
When lofty [6] trees [7] I see barren of leaves,
Which erst from heat did canopy the herd,
And summer's green all girded up in sheaves,
Borne on the bier [8] with white and bristly beard,
Then of thy beauty do I question make,
That thou among the wastes of time must go,
Since sweets and beauties do themselves forsake
And die as fast as they see others grow;
And nothing 'gainst [9] Time's scythe can make defence
Save breed, to brave him when he takes thee hence.
 
The 1609 Quarto Version
 
WHen I doe count the clock that tels the time,
And ſee the braue day ſunck in hidious night,
When I behold the violet paſt prime,
And ſable curls or ſiluer'd ore with white :
When lofty trees I ſee barren of leaues,
Which erſt from heat did canopie the herd
And Sommers greene all girded vp in ſheaues
Borne on the beare with white and briſtly beard:
Then of thy beauty do I queſtion make
That thou among the waſtes of time muſt goe,
Since ſweets and beauties do them-ſelues forſake,
And die as faſt as they ſee others grow,
And nothing gainſt Times ſieth can make defence
Saue breed to braue him,when he takes thee hence.

 

Sonet XIII ______________________________________

Och! że [ty] byłeś samym sobą; [1] żeby nie, [2]  miłość, [ty] nie jesteś
od dawna sobą, niźli ty samym sobą tutaj żyjesz:
Na wypadek tego nadchodzącego końca [ty] powinieneś przygotować się,
I twoje słodkie pozory do kilku innych wydań za mąż:
Czyż tak powinno piękno które [ty] trzymasz w dzierżawie
Nie znajdując żadnego postanowienia; [3] wtedy [ty] byłbyś
Samym sobą na nowo, [4] po zgonie samego siebie,
Kiedy twoja słodka kwestia [5] twojej słodkiej nory powinna darzyć.
Kto pozwala tak pięknie domowi upadać byś zgnił,
Która mężowizna [6] w honorze mogłaby przestrzegać,
Przeciw tym burzowym porywom zimowego dnia
I jałowej wściekłości [7] śmiertelnego wiecznego zimna?
Och! nic prócz nieoszczędności. Droga moja miłość, [ty] wiesz,
[Ty] miałeś ojca: pozwolić swojemu synowi powiedzieć w ten sposób.
 
[1] - your self - swoją jaźnią, swoim ja, swoim ego.
[2] - but - przyimek - oprócz, poza, z wyjątkiem, bez, prócz.
Spójnik - ale, prawie, jednak, jednakże, o mało, gdyby nie, żeby nie, jak tylko.
[3] - determination - determinacja, [praw] postanowienie, wygaśnięcie, ustalenie.
[4] - again - znów, jeszcze raz, prócz tego, również, znowu, na nowo.
[5] - issue - jako rzeczownik bardzo wieloznacznie - zagadnienie, emisja, numer (czasopisma), wydanie, dochód, kwestia, przedmiot dyskusji, wypływ, problem, argument, rozwiązanie, kwestia sporna, punkt do rozważenia i wiele innych znaczeń…
[6] - husbandry - tłumaczenie tego rzeczownika, jak w Sonecie III: gospodarowanie, farmerstwo, uprawa roli, rolnictwo, ale husbandry=hunsband+ry =(mąż, małżonek, współmałżonek)+ry= lipa małżeńska (prześmiewczo, ale moje tłumaczenie).
[7] - a rage - wściekłość, gniew, furia, szał, szaleństwo, napad szału, mania, pasja.
 
25 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XIII
 
Żećbyś był swoją własnością! Atoli
Jesteś nią tylko, pókić życia stanie;
Na ten się koniec gotuj poniewoli
I swój nam obraz pozostaw, kochanie!
Termin piękności, pożyczonej tobie,
Nie zapadł wówczas! Będziesz mógł pozostać
Sobą, jakkolwiek położysz się w grobie,
Gdy w twym potomku odżyje twa postać.
Któż to dom taki upadkowi zleci?
Skrzętna go ręka ochrania od zguby
Przeciw zimowych dni śnieżnej zamieci
I przeciw śmierci mroźnym tchom!... O luby,
Rzuć lekkomyślność! Miałeś ojca przecie,
Niech cię więc ojcem nazwie i twe dziecię.

Sonnet XIII w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=cwlurc-kPfU

 
William Szekspir Sonnet XIII
 
O! that you were your self; [1] but, [2]  love, you are
No longer yours, than you your self here live:
Against this coming end you should prepare,
And your sweet semblance to some other give:
So should that beauty which you hold in lease
Find no determination; [3] then you were
Yourself again,  [4] after yourself's decease,
When your sweet issue [5] your sweet form should bear.
Who lets so fair a house fall to decay,
Which husbandry [6]  in honour might uphold,
Against the stormy gusts of winter's day
And barren rage [7] of death's eternal cold?
O! none but unthrifts. Dear my love, you know,
You had a father: let your son say so.
 
The 1609 Quarto Version
 
OThat you were your ſelfe, but loue you are
No longer yours,then you your ſelfe here liue,
Againft this cumming end you ſhould prepare,
And your ſweet ſemblance to ſome other giue.
So ſhould that beauty which you hold in leaſe
Find no determination,then you were
You ſelfe again after your ſelfes deceaſe,
When your ſweet iſſue your ſweet forme ſhould beare.
Who lets ſo faire a houſe fall to decay,
Which husbandry in honour might vphold,
Againſt the ſtormy guſts of winters day
And barren rage of deaths eternall cold?
O none but vnthriſts,deare my loue you know,
You had a Father,let your Son ſay ſo.

 

Sonet XIV ______________________________________

Czyż nie z gwiazd [1] ja moją sprawiedliwość [2] zrywam; [3]
I pomimo tego wydaje się że mam Astronoma, [4]
Żeby nie powiedzieć o dobrym lub złym szczęściu,
Z plag, z niedostatku lub pór roku jakości;
Ani, że mógłbym [ja] obdarzać fortuną do krótkich minut mówienia,
Wskazując na każdy jego [5] grzmot, deszcz i wiatr,
Czy recytować z książętami, [6] czy [to] będzie szło dobrze
Przez częstokroć przepowiadam, [7] że ja w niebie znajduję:
Jednak z twoich oczu moja wiedza, którą [ja] czerpię,
I, stałe gwiazdy, w nich przeczytałem taką sztukę
Jak prawda i piękno będzie wspólnie kwitnąć, [8]
Jeżeli od samych siebie, [9] to aby gromadzić [byś] ty zmieniał się; [10]
Bo w przeciwny razie tobie to [ja] zapowiadam:
Twój koniec jest Sądem Ostatecznym i datą prawdy i piękna.

[1] - sugeruję odniesienie do kobiet.
[2] - judgement - ocena, osąd, sąd, sprawiedliwość, potwierdzenie, [praw] orzeczenie, wyrok, [med] rozpoznanie.
[3] - wyrywać, pociągać, [przen] oskubać, [muz] szarpać, oblewać, pociągać, zerwać. Sugeruję nawiązanie do zerwania owocu z Drzewa Poznania Dobra i Zła przez Ewę.
[4] - sugeruję odniesienie do Adama, męża Ewy.
[5] - jego (ang. his) - sugeruję odniesienie do Adama, Syna Bożego, Ewangelia, Łk 3,38.
[6] - sugeruję odniesienie do Synów Bożych, Biblia, Rdz 6, 1-3.
[7] - to predict - przewidzieć, przepowiedzieć. W języku polski posiada oddzielny kontekst, np. giełdę się przewiduje, ale giełdy się nie przepowiada.
[8] - thrive - prosperować, mieć się świetnie, kwitnąć, dobrze się rozwijać, mieć korzyść, rozwijać się, mieć pożytek.
[9] - theyself - (nonstandard) themselves - same w sobie, w filozofii: rzeczy same w sobie.
[10] - to convert - jak w Sonecie VII - [inf] przekształcać, [mat] przeliczać, [polit] zmieniać orientację polityczną [praw] przywłaszczać [rel] nawracać [sport] podwyższć [arch] zaadoptować.

25 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XIV
 
O, nie do gwiazd ja po nauki chodzę,
A przecież jestem astronomem, zda się,
Ale nie poto, aby wieścić srodze
O złem czy dobrem, tym czy owym czasie.
Nie przepowiadam, co chwila przyniesie;
Klęski, pioruny, deszcze, gołoledzie,
Ani nie czytam na niebios bezkresie,
Czy się też dobrze książętom powiedzie.
Z twego li oka czerpię wiedzę moją,
W niem, wierna gwiazdo, widzę, że się cnota
I piękność tylko naonczas ostoją
Gdy do odmłodzeń popchnie cię ochota.
W przeciwnym razie z tobą zginą jeszcze
Cnota i piękność - to dzisiaj ci wieszczę.

Sonnet XIV w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=wrENpzzmXgc
 
William Szekspir Sonnet XIV
 
Not from the stars [1] do I my judgement [2] pluck; [3]
And yet methinks I have Astronomy, [4]
But not to tell of good or evil luck,
Of plagues, of dearths, or seasons' quality;
Nor can I fortune to brief minutes tell,
Pointing to each his thunder, rain and wind,
Or say with princes [5] if it shall go well
By oft predict [6] that I in heaven find:
But from thine eyes my knowledge I derive,
And, constant stars, in them I read such art
As truth and beauty shall together thrive, [7]
If from thyself, [8] to store thou wouldst convert; [9]
Or else of thee this I prognosticate:
Thy end is truth's and beauty's doom and date. 
 
The 1609 Quarto Version
 
NOt from the ſtars do I my iudgement plucke,
And yet me thinkes I haue Aſtronomy,
But not to tell of good,or euil lucke,
Of plagues,of dearths,or ſeaſons quallity,
Nor can I fortune to breefe mynuits tell);
Pointing to each his thunder, raine and winde,
Or ſay with Princes if it ſhal go wel
By oft predict that I in heauen finde.
But from thine eies my knowledge I deriue,
And conſtant ſtars in them I read ſuch art
As truth and beautie ſhal together thriue
If from thy ſelfe,to ſtore thou wouldſt conuert:
Or elſe of thee this I prognoſticate,
Thy end is Truthes and Beauties doome and date.

 

Sonet XV ______________________________________

Kiedy rozważam każdą rzecz, która wzrasta
Trwa w doskonałości tylko małą chwilkę,
Że ta ogromna scena daruje [1] nic oprócz show
W czymże gwiazdy w sekretnym działaniu komentują;
Kiedy spostrzegam, [2] że mężczyźni jako rośliny [3] wzrastają,
Rozweselony [4] i odprawiony [5] właśnie przez to samo-podobne niebo,
Chełpić się wewnątrz ich młodego durnia [6], we wzroście pomniejszenia,
I mam na sobie ich dzielny przepych precz z pamięci;
Wtedy zarozumiałość tej nietrwałej uwięzi
Ustawia cię najbogatszym [7] w młodości zanim mój wzrok zobaczy,
Gdzie marnotrawny Czas debatuje [8] z rozkładem
By zmienić twój dzień młodości w skalaną noc,
I wszystko w wojnie z Czasem dla miłości do ciebie, [9]
Jaką on bierze z ciebie, ja wszczepiam ciebie nowego.
 
[1] presenteth - archaic third-person singular simple present indicative form of present.
[2] to perceive - spostrzec, uświadomić sobie, odczuć, dostrzec.
[3] a plant - roślina, fabryka, zakład, hala, pułapka, zasadzka, informatory, [slang] wtyczka.
[4] to cheer - rozweselać, zachęcać, wiwatować, gotować owację
[5] to check - sprawdzać, [amer] odprawiać, [amer] oddawać do przechowalni, [sport] zablokować, dementować, zbadać, zgadzać się, zahamować, ograniczyć, stłumić, zmierzyć, pokrzyżować, powstrzymać, zaszachować, odfajkować, skontrolować.
[6] a sap - jako rzeczownik, wieloznacznie - sok, siły życiowe,  biel, [potocznie] dureń, [wojskowo]  podkop.
[7] a rich - bogaty, zamożny, zasobny, hojny, sycący, pożywny, mocny, intensywny, głęboki, pełny, żyzny, bujny, znaczny.
[8] debateth - archaic third-person singular simple present indicative form of debate – debatować, radzić, dyskutować.
[9] for love of you - lub „dla miłości z ciebie [płynącej]”.
 
26 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XV
 
Jeśli pomyślę, jak to doskonałość
Trwa tylko krótko we wszystkiem, co żywie,
I że li złudą jest świata wspaniałość,
W gwiazd tajemniczym pogrążona wpływie -
Jeśli rozważę, iż ludzi i zioła
Tłumi to niebo, które je rozplenia,
Że młodość, życia sokami wesoła,
Spada z swych wyżyn na dno zapomnienia -
Gdy tę niestałość mam w myśli, bogata
Młodość twa staje wówczas przed mem okiem,
Patrzącem właśnie, jak Czas i Zatrata
Drą się, by ciemnym ogarnąć cię mrokiem.
I, w walce z Czasem, to, co on ci bierze,
Ja ci utrwalam, miłując cię szczerze.
 
Sonnet XV w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=BfNIjX6-r1g

 
William Szekspir Sonnet XV
 
When I consider every thing that grows
Holds in perfection but a little moment,
That this huge stage presenteth [1] nought but shows
Whereon the stars in secret influence comment;
When I perceive [2]  that men as plants [3]  increase,
Cheered [4] and checked [5] even by the self-same sky,
Vaunt in their youthful sap, [6] at height decrease,
And wear their brave state out of memory;
Then the conceit of this inconstant stay
Sets you most rich [7] in youth before my sight,
Where wasteful Time debateth [8] with decay
To change your day of youth to sullied night,
And all in war with Time for love of you, [9]
As he takes from you, I engraft you new.
 
The 1609 Quarto Version
 
WHen I conſider euery thing that growes
Holds in perfection but a little moment.
That this huge ſtage preſenteth nought but ſhowes
Whereon the Stars in ſecret influence comment.
When I perceiue that men as plants increaſe,
Cheared and checkt euen by the ſelfe-ſame skie:
Vaunt in their youthfull ſap,at height decreaſe,
And were their braue ſtate out of memory.
Then the conceit of this inconſtant ſtay,
Sets you moſt rich in youth before my ſight,
Where waſtfull time debateth with decay
To change your day of youth to ſullied night,
And all in war with Time for loue of you
As he takes from you, I ingraft you new.

 

Sonet XVI ______________________________________

Tylko przyczyna nie czyni z ciebie potężnej drogi
ustanawia wojnę na tobie tym krwawym tyranem, [czyżby to] Czas?
I wzmacnia ciebie samego w twoim rozkładzie
Ze znaczeniami [1] bardziej błogosławionymi niż mój jałowy rym? [2]
Teraz stoisz [ty] na szczycie szczęśliwych godzin,
I wiele panieńskich [3] ogrodów, jeszcze czyste, [4]
Z moralnie nienagannym [5] życzeniem rodziłyby tobie żywe kwiaty,
Większy miłośnik niż twój pomalowany fałszerz: [6]
Tak powinny linie [7] życia które życie naprawiają,
Który to, ołówek Czasu lub moje pióro ucznia,
Ani w wewnętrznej wartości ani na zewnątrz uczciwy,
Może sprawiać, że [ty] przeżywasz siebie samego w oczach mężczyzn.
Aby dać z siebie samego siebie, [to] trzyma ciebie samego cały czas,
I [ty] musisz żyć, wymizerniały przez twoją własną słodką umiejętność.
 
[1] means - w sensie pewnego kontekstu, wynikającego z wiedzy.
[2] rhyme - rym, rymowanie, wiersz, wierszyk.
[3] maiden - panna, dziewica, panieński, niezamężny (w krykiecie), nietknięty. Rzecz o ogrodach z pannami, dziewicami - a nie o ogrodach dziewiczych, czyli nietkniętych.
[4] unset ‎(third-person singular simple present unsets,  present participle unsetting, simple past and past participle unset) (transitive) To make not set. Dobrym synonimem jest „clear” - czysty.
[5] virtuous - cnotliwy, prawy, moralnie nienaganny, pełen samozadowolenia.
[6] counterfeit - symulant, fałszerz, symulowanie, fałszowanie, podrabianie, fałszerstwo.
[7] line - linia, kurs, kreska, linia, rząd, torowisko, ogonek, zmarszczka, krój, figura, sznur, żyłka, rzeczownik wieloznaczny.
 
30 grudnia, 2016, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XVI
 
Lecz czemu twardych nie szukasz oręży,
Aby im uległ Czas, twój tyran srogi?
Nie masz-li środka, który go zwycięży,
Broni, bogatszej nad mój rym ubogi?
Jesteś u szczytu szczęsnych dni; dziewicza
Niejedna grzęda obdarzy cię kwiatem,
Snać podobniejszym do ciebie z oblicza,
Niż malowany konterfekt. Tak zatem
Ujrzysz, iż rysy, które życie stwarza,
A których światu nie przekaże słaby
Ciąg mego pióra, ni dłoń Czasu wraża,
Odtworzą-ć znowu ludzkich ócz powaby.
Pragnąc żyć dalej, zgódź się i swój miły
Portret własnemi narysuj nam siły.
 
Sonnet XVI w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=7xN5zcI12fg

 
William Szekspir Sonnet XVI
 
But wherefore do not you a mightier way
Make war upon this bloody tyrant, Time?
And fortify your self in your decay
With means [1] more blessed than my barren rhyme? [2]
Now stand you on the top of happy hours,
And many maiden [3] gardens, yet unset, [4]
With virtuous [5] wish would bear you living flowers,
Much liker than your painted counterfeit: [6]
So should the lines [7] of life that life repair,
Which this, Time's pencil, or my pupil pen,
Neither in inward worth nor outward fair,
Can make you live your self in eyes of men.
To give away yourself, keeps yourself still,
And you must live, drawn by your own sweet skill.
 
The 1609 Quarto Version
 
BVt wherefore do not you a mightier waie
Make warre vppon this bloudie tirant time?
And fortifie your ſelfe in your decay
With meanes more bleſſed then my barren rime?
Now ſtand you on the top of happie houres,
And many maiden gardens yet vnſet,
With vertuous wiſh would beare your liuing flowers,
Much liker then your painted counterfeit:
So ſhould the lines of life that life repaire
Which this (Times penſel or my pupill pen )
Neither in inward worth nor outward faire
Can make you liue your ſelfe in eies of men,
To giue away your ſelfe,keeps your ſelfe ſtill,
And you muſt liue drawne by your owne ſweet ſkill,

 

Sonet XVII ______________________________________

Kto uwierzy mojemu wierszowi za jakiś czas, by przyjść, [1]
Jeżeli to zostało wypchnięte z twoimi wysokimi [2] pustyniami? [3]
Chociaż jednak niebo wie, to jest tylko jako grobowiec
Który chowa twoje życie, i nie pokazuje połowy twoich części.
Jeżeli mógłbym pisać to piękno z twoich oczu,
I w świeżych strofach policzyć wszystkie twoje wdzięki,
Ten wiek, który przyjdzie mógłby powiedzieć „Ten poeta kłamie;
Takie niebiańskie dotknięcia nigdy [nie] dotknięte ziemskimi twarzami.”
Tak powinny moje papiery, zżółknięte z ich wiekiem, [4]
być wzgardzone, jak starzy mężczyźni mniejszej prawdy niż język, [5]
I twoje prawdziwe prawa będą określać wściekłość poety [6]
I rozciągniętym metrum [7] pewnej antycznej piosenki:
Ale było trochę dzieci [8] z twojego żywego [9] w tym czasie,
Powinieneś żyć dwukrotnie, w nim [10] i w moim rymie.
 
[1] by przyjść, w sensie: by się z tym zgodzić.
[2] chodzi o majestat, godność osoby.
[3] a desert - pustynia, odludzie, zasłużona kara, zasłużona nagroda, pustynny, bezludny, jałowy, [przen] deserts - zasługa.
[4] papiery, zżółknięte - sugeruję odniesienie do „żółtych papierów”, tj. do stanów zaburzeń psychicznych lub chorób psychicznych.
[5] [anatom] język, sposób mówienia, [biol] ozorek - rzecz o sposobach mówienia i efektach psychosomatycznych na języku, oraz „widzenia” języków u innych, to tzw. „szatan” (proszę zobaczyć fotografię). Teraz język jest „używany” w przemyśle pornograficznym - to podobne.
[6] chodzi o pewne formy „opętań”, dawane „jakimś bogiem”.  
[7] a metre - metryka (wiersza w poezji), metrum (wiersza, poezji).
[8] But were some child - Szekspir dokonuje zamierzonego błędu gramatycznego, używa czasownika „być”  (to be) dla rzeczownika „dziecko” (child) w czasie przeszłym liczby mnogiej: "were", pomimo, że rzeczownik dziecko jest w liczbie pojedynczej,  powinien użyć „to be” w czasie przeszłym liczby pojedynczej: „was”. Chyba to rozumiem…
[9] alive - ludzie (człowiek) mają w tym świecie statut żyjącego, są życiem, zaś zwierzęta są jako byty przygodne, i stworzone.  Sugeruję odniesienie do Biblii, Rdz 3, 20: Mężczyzna dał swej żonie imię Ewa, bo ona stała się matką wszystkich żyjących.
[10] in it - w nim, czyli w dziecku, sugeruję, że dwukrotność życia w dziecku oznacza to, że człowiek rodzi się zawsze chłopcem lub dziewczynką. Sugeruję odniesienie do Biblii, Rdz 1, 26-27.
 
4 stycznia, 2017, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XVII
 
Któż moim wierszom uwierzy w przyszłości,
Twe najprzedniejsze mieszczącym zalety?
Wiersz ten jest grobem, w którym wdzięk twój gości,
Ukazan ledwie w połowie niestety!
Gdybym opisać mógł urocze znamię
Ócz twych i zliczyć bezlik twoich czarów,
Świat by powiedział: Poeta ten kłamie!
Lic takich niema śród ziemskich obszarów.
Mojąby z czasem zżółkłą księgę lżono,
Że plecie tylko, jak starzec, wyzuty
Z prawdomówności, że jej treść jest pono
Nadętym rytmem staroświeckiej nuty.
Lecz gdy się w dziecku byt twój ucieleśni,
Żyjesz podwójnie w niem i w mojej pieśni.
 
Sonnet XVII w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=azVC07cB7-A

 
William Szekspir Sonnet XVII
 
Who will believe my verse in time to come, [1]
If it were filled with your most high [2] deserts? [3]
Though yet heaven knows it is but as a tomb
Which hides your life, and shows not half your parts.
If I could write the beauty of your eyes,
And in fresh numbers number all your graces,
The age to come would say 'This poet lies;
Such heavenly touches ne'er touched earthly faces.'
So should my papers, yellowed with their age, [4]
Be scorned, like old men of less truth than tongue, [5]
And your true rights be termed a poet's rage [6]
And stretched metre [7] of an antique song:
But were some child [8] of yours alive [9] that time,
You should live twice, in it, [10] and in my rhyme.
 
The 1609 Quarto Version
 
WHo will beleeue my verſe in time to come,
If it were fild with your moſt high deſerts?
Though yet heauen knowes it is but as a tombe
Which hides your life , and ſhewes not halfe your parts:
If I could write the beauty of your eyes,
And in freſh numbers number all your graces,
The age to come would ſay this Poet lies,
Such heauenly touches nere toucht earthly faces.
So ſhould my papers (yellowed with their age)
Be ſcorn d,like old men of leſſe truth then tongue,
And your true rights be termed a Poets rage,
And ſtretched miter of an Antique ſong.
But were ſome childe of yours aliue that time,
You ſhould liue twiſe in it,and in my rime.

 

Sonet XVIII ______________________________________

Czy mógłbym [ja] porównać ciebie z dniem lata? [1]
Ty sztuka więcej śliczna i więcej wstrzemięźliwa:
Szorstkie wiatry [zaprawdę] [2] potrząsają tymi ukochanymi kolesiami [3] maja,
I dzierżawa lata ma wszystkich zbyt krótko [4] na randce: [5]
Od czasu do czasu [6] zbyt gorące oko [7] nieba świeci,
I często jest jego złotą [8] karnacją przyciemnione,
I każdy uczciwy z uczciwych kiedyś [9] upada,
Przez przypadek [10] lub kurs zmian natury nieodcinania: [11]
Ale twoje wieczne lato nie zwiędnie,
Ani [nie] zgubi posiadania tego uczciwego któremu ty zawdzięczasz,
Ani nie będzie śmierć chełpić się, że [ty] błąkasz się [12] w jego cieniu,
Kiedy w wiecznych liniach za czasem ty wzrastasz,
Tak długo jak mężczyźni mogą oddychać czyli oczy mogą widzieć,
Tak długo żyje ten, i ten daje tobie życie.

[1] sugeruję odnosić do pewnej kobiety, która zostaje kochanką podrywaczy i amantów (kolesiów).
[2] do - czasownik posiłkowy, wzmacnia odbiór czasownika „to shake”, zaprawdę, naprawdę.
[3] a bud - pąk, paczek [pot] facet, gość, koleś.
[4] short - krótko, nagle, za krótko, [ekonom] blankowo, bez pokrycia.  W bankowości czek in blanco oznacza kwotę według własnego uznania. Posiadacz takiego czeku może wpisać dowolną kwotę. Sugeruję, że Szekspir pisze o mężczyznach: podrywaczach, amantach, kochankach.  Im się zwykle udaje z kobietami, wybierają każdą, którą zapragną. Te kobiety są jak czeki in blanco, które wypełniają kolesie.
[5] a date - data, randka, umówione spotkanie, koncert, występ.
[6] sometime - były, [amer] sezonowy, odbywający się od czasu do czasu.
[7] an eye - oko, sugeruję, że mowa o Bogu Opatrzności, a nie o słońcu.
[8] złota karnacja oka, sugeruję odnieść do „boskości” spojrzenia Opatrzności.
[9] również: „od czasu do czasu”.
[10] a chance - szansa, możliwość, prawdopodobieństwo, możność, przypadek, ryzyko, traf, sposobność, przypadkowy, prawdopodobny, okazyjny - czyli wieloznacznie.  Sugeruję, że Szekspir pisze o doborze kochanków (kobiet i kolesiów), na zasadzie jakiegoś trafu, przypadku, okazji.
[11] untrimmed - [tech] nieodcięty (od odcięty), ale gdyby zapisać untrimmed = un + trim + med = nie + obcinać + medycznie, sugeruję odnieść dobieranie kochanków jako „zespół działań medycznych pewnej operacji nie wycinania”, czyli doboru i zezwolenia. Cały wers przypomina raczej opis działań natury w doborze naturalnym w teorii ewolucji Darwina, niźli romantyczne i namiętne romanse kochanków. Wszystko pod złotym okiem Opatrzności.
[12] to wander - wędrować, przemierzać, tułać się, wędrować po, przewędrować, odbiec od tematu, zabłąkać się, włóczyć się, zawędrować.
 
6 stycznia, 2016, Andrzej Feret
 
Jan Kasprowicz Sonet XVIII
 
Mam ja cię równać z dniem lata? Twe wdzięki
Wszak nadobniejsze, postać twa mniej zmienna!
Wichr oto niszczy świeże maja pęki,
Zbyt krótko trwają lata błogie lenna.
Czasem źrenice niebios zbyt jaskrawe,
Nieraz ich blaski zaćmi mrok ponury,
Piękność od piękna rwie się, zmienia w strawę
Ślepego trafu lub chwiejnej natury.
Twe tylko lato niechże się nie zmienia
I nie opuszcza twoja cię uroda,
A śmierć ze swego nie puszy się cienia:
Pieśń ma wieczności twemu życiu doda
I wciąż żyć będzie i ty w niej do końca,
Aż starczy ludziom tchu, ich oczom słońca.
 
Sonnet XVIII w języku angielskim:
 
Bryan Ferry Alpha Ville Sessions 6 Sonnet No 18:
https://www.youtube.com/watch?v=BuCGsMFnAhY

 
Sonnet 18 Visual Representation + Analysis:
https://www.youtube.com/watch?v=ORO2Rn43FE4

 
William Szekspir Sonnet XVIII
 
Shall I compare thee to a summer's day?
Thou art more lovely and more temperate:
Rough winds do shake the darling buds of May,
And summer's lease hath all too short a date:
Sometime too hot the eye of heaven shines,
And often is his gold complexion dimmed,
And every fair from fair sometime declines,
By chance, or nature's changing course untrimmed:
But thy eternal summer shall not fade,
Nor lose possession of that fair thou ow'st,
Nor shall death brag thou wander'st in his shade,
When in eternal lines to time thou grow'st,
So long as men can breathe, or eyes can see,
So long lives this, and this gives life to thee. 
 
The 1609 Quarto Version
 
SHall I compare thee to a Summers day?
Thou art more louely and more temperate:
Rough windes do ſhake the darling buds of Maie,
And Sommers leaſe hath all too ſhorte a date:
Sometime too hot the eye of heauen ſhines,
And often is his gold complexion dimm'd,
And euery faire from faire ſome-time declines,
By chance,or natures changing courſe vntrim'd:
But thy eternall Sommer ſhall not fade,
Nor looſe poſſeſſion of that faire thou ow'ſt,
Nor ſhall death brag thou wandr'ſt in his ſhade,
When in eternall lines to time thou grow'ſt,
So long as men can breathe or eyes can ſee,
So long liues this,and this giues life to thee,

 

Sonet XIX ______________________________________

Pożerając Czas, nienaostrzony [1] ty [właśnie] [2] lwia łapa, [3]
I sprawiasz, że [ta] ziemia pożera jej własne słodkie potomstwo;
Skubnij [4] tym ciętym [5] ząbkiem z [tych] zaciekłych [6] tygrysich czeluści, [7]
I wypal [8] długowiecznego feniksa w jej krwi;
Uczyń zadowolenie i przeproś pory roku ponieważ ty szybko przemijasz,
I zrób cokolwiek [żebyś] ty zmarniał, [9] szybko zapłacony Czasie,
Do [tego] szerokiego świata i wszystkich jej zanikających słodkości;
Ale zabraniam tobie jednej najohydniejszej zbrodni:
Och! rzeźbij nie z twoimi godzinami mojej miłosnej uczciwej brwi,
Ani nie rysuj żadnych linii tam twoim antycznym piórem;
Jemu w twym kursie [10] niebarwionym uwzględniają [wzór]
Gdyż piękna forma dla kolejnego mężczyzny.
Jednak, zrób swoje zły stary Czasie: pomimo swojego grzechu,
Moja miłość będzie w mojej poezji kiedyś żyć młodością.
 
[1] - stępiać, jako rzeczownik: pieniądze, igła, forsa [slang] joint (papieros u kolesia), [tech] pilnik, [sport] floret, tępy, jako przymiotnik: tępy, stępiony, nienaostrzony, przytepiony ciężko myślący, nieczuły, niekorzesny, nietaktowny, kategoryczny, bezceremonialny.
[2] the - zaimek określony.
[3] - łapa, pismo, charakter pisma,
[4] - czasownik: wyrywać, pociągać, [przen] oskubać,  [muz] szarpać, oblewać, pociągnąć,
zerwać,
[5] - zapalony, ostry, [ekonom] niski, żywy, ciety.
[6] - dziki, nieznośny, srogi, gwałtowny, zaciekły.
[7] - a jaw - szczeka, [pot] gadanie, ględzenie, [przen]  kazanie, [przen] czeluść, [geogr] gardziel.
[8] - to burn - [hist, kulin] palić, spalić, palić się, spalić się, [tech]  wypalać, wypalic, sparzyć się, oparzyc się, poparzyć, poparzyc się, [kulin] przypalać, przypalić, przylalać się, przypalić się, płonąć, spłonąć [med.] piec, [inf] nagrywać płyę cd/dvd, [fiz] odpalać, wykiwać, nabierać, [amer, praw] stracic na krzesle elektrycznym.
[9] - marnieć, zmarnieć, opaść z sił, opadać z sił, upaśc na duchu, upadac na duchu, [bot] więdnąć, zwiednąć.
[10] - kurs, danie, trasa, [med.] cykl, seria, koryto, tok, okres, czasu, kierunek, wyścig, ciąg, bieżnia.
 
21 stycznia, 2017, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XIX
 
Stępiaj pazury lwa, żarłoczny Czasie,
Niech ziemia płód swój poźre jak najkrwawiej;
Łam groźne zęby tygrysa, a zasię
Feniks niech własną juchą się zadławi;
Ból, szybkonogi Czasie, lub wesele
Siej po swej drodze, czyń z ludzkiemi niwy,
Co chcesz, wszak więdnąć dano im w udziele,
Od tej się tylko zbrodni niegodziwej
Zechciej powstrzymać: W urok jego skroni
Rylec twych godzin niech się nie worywa;
Nietknięta przez cię w twej zgubnej pogoni,
Wzorem dla świata jego piękność żywa!
Lecz choć go skrzywdzisz, przecież ten mój słodki
Zachowa młodość w wierszach mojej zwrotki.
 
Sonnet XIX w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=4p9lLAFyQJQ

 
William Szekspir Sonnet XIX
 
Devouring Time, blunt [1] thou the [2] lion's paws, [3]
And make the earth devour her own sweet brood;
Pluck [4] the keen [5] teeth from the fierce [6] tiger's jaws, [7]
And burn [8] the long-lived phoenix in her blood;
Make glad and sorry seasons as thou fleet'st,
And do whate'er thou wilt, [9] swift-footed Time,
To the wide world and all her fading sweets;
But I forbid thee one most heinous crime:
O! carve not with thy hours my love's fair brow,
Nor draw no lines there with thine antique pen;
Him in thy course [10] untainted do allow
For beauty's pattern to succeeding men.
Yet, do thy worst old Time: despite thy wrong,
My love shall in my verse ever live young.
 
The 1609 Quarto Version
 
DEuouring time blunt thou the Lyons pawes,
And make the earth deuoure her owne ſweet brood,
Plucke the keene teeth from the fierce Tygers yawes,
And burne the long liu'd Phœnix in her blood,
Make glad and ſorry ſeaſons as thou fleet'ſt,
And do what ere thou wilt ſwift-footed time
To the wide world and all her fading ſweets:
But I forbid thee one moſt hainous crime,
O carue not with thy howers my loues faire brow,
Nor draw noe lines there with thine antique pen,
Him in thy courſe vntainted doe allow,
For beauties patterne to ſucceding men.
Yet doe thy worſt ould Time diſpight thy wrong,
My loue ſhall in my verſe euer liue young.

 

Sonet XX ______________________________________

Twarz kobiety z istoty [1] posiadania ręką malowana,
Oszustwo ty, [ta] mistrzyni kochanka [2] mojej pasji; [3]
Delikatne serce kobiety, ale nie zapoznane
Ze zmiennym [4] urozmaiceniem, równie jest fałszywych kobiet modą:
Oko [5] jaśniejsze niż ich, mniej niewierne w pagórkowym krajobrazie, [6]
Złocąc [ten] przedmiot [7] po czym ono [8] uporczywie patrzy; [9]
Mężczyzna w zabarwieniu wszystkich barw w jego prowadzeniu,
Jakiż kradnie męskie oczy i kobiece dusze [i] szokuje.
I czy dla kobiety byłeś [10] [ty] pierwszy powołany;
Kasa Natura, ponieważ ona uczyniła ciebie, zgryźliwie kochającym,
I przez dodatek mnie z ciebie unieważniła,
Przez dodawanie jednej rzeczy do mojego celowego nic.
Ale skoro ona wychujowała [11] ciebie z  kobiecej rozkoszy,
Moja będzie twoja miłość i wasze miłosne użycie ich skarbu.
 
[1] a nature - natura, przyroda, charakter, temperament, usposobienie, istota, soki.
[2] a mistress - pani, [pot] kochanica, kochanka, guwernantka.
[3] a passion - [muz] pasja, namiętność.
[4] shifting - przymiotnik: zmieniający się, przemieszczający się, migrujący, jako rzeczownik: zmiana, przemieszczenie, szychta, zmiana robocza.
[5] sugeruję odniesienie do Ewangelii: Mk 9, 47, Mt 5, 27-30.
[6] rolling - toczący się, krajobraz pagórkowy, wzburzony, kołyszący się.
[7] an object - przedmiot, obiekt, cel, postać, stwór, widowisko, [ling] dopełnienie .
[8] ono = to.
[9] gazeth - (archaic) third-person singular simple present indicative form of gaze.
[10] wert (archaic) second-person singular simple past indicative of be.
[11] a prick - [wulgarnie] to samo co cock, dick, fucker, cocksucker.
 
Bardzo Wszystkich przepraszam za użycie wulgarnych słów w tłumaczeniu - inaczej nie mogłem tego przetłumaczyć.

22 stycznia, 2017, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XX
 
Ręka natury wygląd ci niewieści
Nadała licom, o mych uczuć panie,
I takież serce, jeno się nie mieści
W niem fałsz białogłów, ku wszelkiej przemianie,
Skłonnych; twe oko, żywsze od ich oczu,
Gdzie tylko padnie, wszystko zmienia w złoto,
Wszystkie się barwy mienią w twem przezroczu,
Celu ócz mężczyzn i niewiast dziwoto!
Kobietą miałeś być wprzódy, spłonęła
Przecież natura k'tobie już w godzinie,
Gdy cię tworzyła, dodawszy do dzieła
Coś, co odemnie odciąga cię ninie.
Żeś jest dla kobiet, więc idzże niezłomnie
Ku nim z swą żądzą, a z miłością do mnie.
 
Sonnet XX w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=-tUgF0RvO30

 

William Szekspir Sonnet XX
 
A woman's face with nature's own [1] hand painted,
Hast thou, the master mistress [2] of my passion; [3]
A woman's gentle heart, but not acquainted
With shifting [4] change, as is false women's fashion:
An eye [5] more bright than theirs, less false in rolling, [6]
Gilding the object [7] whereupon it [8] gazeth; [9]
A man in hue all hues in his controlling,
Which steals men's eyes and women's souls amazeth.
And for a woman wert [10] thou first created;
Till Nature, as she wrought thee, fell a-doting,
And by addition me of thee defeated,
By adding one thing to my purpose nothing.
But since she prick'd [11] thee out for women's pleasure,
Mine be thy love and thy love's use their treasure.
 
The 1609 Quarto Version
 
AWomans face with natures owne hande painted,
Haſte thou, the Maſter Miſtris of my paſſion,
A womans gentle hart but not acquainted
With ſhifting change as is falſe womens faſhion,
An eye more bright then theirs,leſſe falſe in rowling:
Gilding the obiect where-vpon it gazeth,
A man in hew all Hews in his controwling,
Which ſteales mens eyes and womens ſoules amaſeth,
And for a woman wert thou firſt created,
Till nature as ſhe wrought thee fell a dotinge,
And by addition me of thee defeated,
By adding one thing to my purpoſe nothing.
But ſince ſhe prickt thee out for womens pleaſure,
Mine be thy loue and thy loues vſe their treaſure.

 

Sonet XXI ______________________________________

Więc [czyż] jest to nie ze mną jak z tą Muzą,
Wybełtaną [1]  przez pomalowane piękno do jego strofy,
Kto niebo osobiste [2] dla ozdoby [właśnie] [3] używa
I każdy uczciwy z jego uczciwością [właśnie] [3] powtarza, [4]
Robiąc owczarnię [5] z dumnego porównania
Ze słońcem i księżycem, z bogatymi klejnotami ziemi i morza,
Z pierworodnymi kwiatami Kwietnia i wszystkimi rzeczami krwistymi, [6]
Tego niebiańskiego powietrza w tak potężnych brzegach sfery. [7]
Och! pozwól mi, prawdziwemu w miłości, ale naprawdę napisz,
I wtedy uwierz mi, moja miłość jest tak prawa
Jak dziecka każdej matki, chociaż nie tak radośnie
jak ta złota gromnica niezmienna w niebiańskim podmuchu:
Pozwól im powiedzieć więcej, że podobnie pogłoskom niewyczerpanego źródła; [9]
Nie będę wychwalać że zamysł nie do sprzedaży.
 
[1] to stir - mieszać, pomieszać  [kulin] mieszać, [kulin] wymieszać, [kulin] bełtać, [kulin] rozbełtać, ruszać, poruszyć, poruszać się, poruszyć się, wzruszać, wzruszyć, pobudzać, pobudzić, wzbudzać, wzbudzić, mobilizować do, zmobilizować do, ruszać się, ruszyć się, drgać, drgnąć, podniecać, podniecić, budzić się, obudzić się [pot] jątrzyć, intrygować.
[2] itself - siebie, się, sam, osobiście.
[3] doth - (archaic): 3 osoba liczby pojedynczej czasu teraźniejszego od „to do”. Czasownik posiłkowy.
[4] to rehearse - powtarzać, powtórzyć, ćwiczyć, przećwiczyć, robić powtórkę, [teatr] robić próbę, [teatr] zrobić próbę, wyliczać, wyliczyć.
[5] couplement (archaic): the act or result of coupling  - czyn lub dobieranie w pary;

Definition of coupling - definicja terminu „coupling”: sugereuję  odniesienie do Ewangelii: J 10, 1-21 - czyli do opisu owczarni, język angielski opisuje w słowie „couplement” dobór naturalny, opisany w XIX w. przez Darwina:

1 :  the act of bringing or coming together : paring; specifically: sexual union -

czyn doprowadzania lub przychodzenia razem :  obcinanie; w szczególności: połączenia seksualnego, płciowego;

2 :  a device that serves to connect the ends of adjacent parts or objects -

urządzenie [związku], które służy do łączenia  zakończeń przylegających części lub obiektów;

3 :  the joining of or the part of the body that joins the hindquarters to the forequarters of a quadruped -

łączenie z (lub) części ciała, które zespalają zadki z przodkami zwierząt czworonożnych -sugeruję  parzenie zwierząt hodowlanych;

4 :  a means of electric connection of two electric circuits by having a part common to both -

sposób elektrycznego połączenia dwóch obwodów elektrycznych aby posiadały wspólną część ze sobą;

Internet:  https://www.merriam-webster.com/dictionary/coupling

Sugeruję przetłumaczyć „couplement”  jako owczarnia.

[6] sugeruję odniesienie do „krwistości” w Prawie Mojżesza, czyli do tego co nazywamy współcześnie koszernością w judaizmie.
[7] rondure -  
1. a circle or sphere. 
2. a graceful curving or roundness.  [8]
Czyli:
1. okrąg lub sfera
2. pełna wdzięku krzywizna lub kulistość.
[8] roundess - okrągłość, kulistość, miękkość głosu, potoczność mowy, gładkość zdarzeń.
[9] well - rzeczownik: studnia, szyb, odwiert, klatka schodowa, [przen] niewyczerpane źródło, [praw] część sali sądowej.
 
23 stycznia, 2017, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XXI
 
Nie jest tak ze mną, jak z Muzą człowieka,
Co złudę piękna zamknie w swoim rymie,
Co po ozdobę do nieb się ucieka
I źdźbło za piękno podaje olbrzymie,
Co napuszone tworzy porównania
Z słońc i księżyców, z skarbów mórz i ziemi,
Co się używać wszech cudów nie wzbrania,
Pod okręgami lśniących niebieskiemi.
Miłość ma szczera, więc też moje wiersze
Niech będą szczere, a ona dla ciebie
Jasna, jak dziecko dla matki najszczersze,
Choć nie tak lśnista, jak gwiazdy na niebie.
Komu przyjemna gadanina pusta,
Niech sobie gada, lecz nie moje usta.
 
Sonnet XXI w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=5yJXTRV81UI
 
William Szekspir Sonnet XXI
 
So is it not with me as with that Muse,
Stirred [1] by a painted beauty to his verse,
Who heaven itself [2] for ornament doth [3] use
And every fair with his fair doth [3] rehearse, [4]
Making a couplement [5] of proud compare
With sun and moon, with earth and sea's rich gems,
With April's first-born flowers, and all things rare, [6]
That heaven's air in this huge rondure [7] hems.
O! let me, true in love, but truly write,
And then believe me, my love is as fair
As any mother's child, though not so bright
As those gold candles fixed in heaven's air:
Let them say more that like of hearsay well; [9]
I will not praise that purpose not to sell.
 
The 1609 Quarto Version
 
SO is it not with me as with that Muſe,
Stird by a painted beauty to his verſe,
Who heauen it ſelfe for ornament doth vſe,
And euery faire with his faire doth reherſe,
Making a coopelment of proud compare
With Sunne and Moone,with earth and ſeas rich gems:
With Aprills first borne flowers and all things rare,
That heauens ayre in this huge rondure hems,
O let me true in loue but truly write,
And then beleeue me,my loue is as faire,
As any mothers childe,though not ſo bright
As thoſe gould candells fixt in heauens ayre:
Let them ſay more that like of heare-ſay well,
I will not prayſe that purpoſe not to ſell.

 

Sonet XXII ______________________________________

Moje szkło [1] nie namówi mnie, że jestem stary,
O ile młodość i ty jesteście z jednej daty;
Ale kiedy w tobie czasu bruzdy ja podziwiam, [2]
Wtedy wyglądam ja śmierci, która moim dniom powinna odpokutować.
Dla wszystkiego tego piękna, które [właśnie] ukrywa ciebie,
[Czy] jest ale przyzwoita szata mojego serca,
Którzy w twoim przodku [3] [właśnie żyją, jako twoi za mnie:
Jak mogę ja zatem być starszy niźli twoja sztuka? [4]
Och! dlatego, miłości, być sobą tak nieufny [5]
Kiedy ja, nie dla siebie, tylko dla twojego testamentu;
Rodząca [6] twoje serce, które będę utrzymywać tak ostrożnie
Jak czuła [7] karmicielka swojej dzieciny z żarcia [8] chorego.
Nie nadużywaj na twoim sercu, kiedy moje jest uśmiercone,
Ty tajemnica [9] moja twego nie oddać z powrotem jeszcze raz.

 
[1]  a glass - tłumaczone jako szkło, jak w Sonecie III.
[2] to behold - spostrzegać, ujrzeć, widzieć, oglądać, przeglądać się, patrzeć, kontemplować, [wykrzyknik] behold! -podziwiajcie.
[3] a breast -  [anat] pierś, [lit] serce, [kulin] mostek, [tech] przodek, czoło przodku, [tech] podgrodzie, synonimem jest np. a front - przód. Proponuje przetłumaczyc jako „przodek”.
[4] - jak mogę żyć dłużej niźli koniec czasu?
[5] wary - ostrożny, przezorny, nieufny, baczny, rozważny,  synonimem jest np. untrusting - nieufny, bez pełni ufności.
[6] bearing - rodzenie (tak przetłumaczyłem w Sonecie XVI, zgodnie treścią tego sonetu), w dzisiejszych czasach jest to zniszczone przez przemysł pornograficzny - jedną z odmian filmów pornograficznych jest tzw. „tańczący miś” - „dancing bear” - czyli w takim tłumaczeniu „a bear” to miś, niedźwiedź, misiek.
[7] tender - jako rzeczownik: [ekon, praw] przetarg, oferta przetargowa, [fin] pieniądz obiegowy, środek płatniczy, łódź towarzysząca. Jako przymiotnik: czuły, wrażliwy, obolały, drażliwy, młody, niedojrzały, miękki, kruchy, delikatny.
[8] a fare - strawa, synonimem jest np. „a food” - żywność, jedzenie, pokarm, pożywienie, żer, jadło, żarcie, pastwa, potrawa. Sugeruję, że chorym żarciem jest tutaj przemysł pornograficzny i prostytucja.
Sugeruję, że wers:  As tender nurse her babe from faring ill.
można także przetłumaczyć z [6], [7], [8] w ten sposób:
Jako płatna niania swojego baby od żarcia chorego.
- gdzie baby to zdrobniale “moje kochanie, mój chłopak”, a płatna niania to prostytutka.
[9] Gav
A person known for his mysterious behaviour. Often convinced that he knows all. Always incredibly self-assured, a Gav is someone who cannot be messed with due his own knowledge and self confidence.
Tłumaczenie:
Osoba znana ze swojego tajemniczego zachowania. Często [jest]  przekonany, że on zna wszystko. Zawsze niewiarygodnie sam pewny siebie, Gav jest kimś, kto nie może być „pobrudzony”  z powodu jego własnej wiedzy i swej pewności.
 
Oto przykłady z życia:
 
"Did you see that new guy, he is an absolute Gav"
Czy widziałaś tego nowego faceta, on jest absolutnym Gav.

"That guy at the party is so mysterious, what a total Gav"
Ten facet na przyjęciu jest tak tajemniczy, co za totalny Gav.
 
28 stycznia, 2017, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XXII
 
Żem stary, lustro rzeknąć mi nie może,
Póki młodości dorównujesz swojej,
Lecz gdy zobaczę, że Czas skroń twą orze,
To się przed śmiercią dzień mój nie ostoi.
Wszystka twa piękność jest li szatą drogą
Mojego serca, które mieszka w tobie,
Jak twoje we mnie. Czyż starsze być mogą
Dni me od twoich? Przeto ci w tej dobie
Jeszcze, o luby, to jedno polecę:
Czuwaj nad sobą, jak ja! W takiej mierze
Zamknąłem serce twe w mojej opiece,
Jak czuła niańka niemowlęcia strzeże.
Nie żądaj swego, gdy mego nie stanie,
Wszak mi je dałeś nie na odebranie.

Sonnet XXII w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=5_Jx13_pdM4

 
William Szekspir Sonnet XXII
 
My glass [1] shall not persuade me I am old,
So long as youth and thou are of one date;
But when in thee time's furrows I behold, [2]
Then look I death my days should expiate.
For all that beauty that doth cover thee,
Is but the seemly raiment of my heart,
Which in thy breast [3] doth live, as thine in me:
How can I then be elder than thou art? [4]
O! therefore, love, be of thyself so wary [5]
As I, not for myself, but for thee will;
Bearing [6] thy heart, which I will keep so chary
As tender [7] nurse her babe from faring [8] ill.
Presume not on thy heart when mine is slain,
Thou gav'st [9] me thine not to give back again.
 
The 1609 Quarto Version
 
MY glaſſe fhall not perſwade me I am ould,
So long as youth and thou are of one date,
But when in thee times forrwes I behould,
Then look I death my daies ſhould expiate.
For all that beauty that doth couer thee,
Is but the ſeemely rayment of my heart,
Which in thy breſt doth liue,as thine in me,
How can I then be elder than thou art?
O therefore loue be of thy ſelfe ſo wary,
As I not for my ſelfe,but for thee will,
Bearing thy heart which I will keepe ſo chary
As tender nurſe her babe from faring ill,
Preſume not on thy heart when mine is ſlaine,
Thou gau'ſt me thine not to giue backe againe.

 

Sonet XXIII ______________________________________

Jako niedoskonały aktor na tej scenie,
Kto z jego lękiem jest położony obok jego udziału,
Lub jakaś dzika rzecz zapchana ze zbyt dużej wściekłości,
Czyja obfitość siły osłabia jego własne serce;
Tak ja, ze strachu zaufania, zapominam powiedzieć
Tej doskonałej ceremonii miłości obrządku,
I w mojej własnej miłosnej sile wydaj się, że ja gniję,
Och! Eh! obwiniony [1] brzemieniem mojej własnej miłosnej potęgi.
Och! pozwól moim spojrzeniom [2] być wtedy [właśnie] elokwencją
Zaś tępi przepowiadacze [3] mojego gadającego przodka, [4]
Kto broni miłości, i szuka odszkodowania,
Więcej niż ten sposób mówienia  [5], którym więcej mam więcej wyrażone.
Och! naucz się czytać jakie niema miłość ma pismo sądowe: [6]
Słyszeć z oczu przynależnych/przynależy [7] do miłości pięknego umysłu. [8]
 

[1] ercharged = er + charged = er [wykrzyknik, eh!] + charged [od czasownika to charge - naliczać, naliczyć, liczyć, policzyć, pobierać, pobrać, obciążyć, obwiniać, obwinić, zarzucać, zarzucić, naładować, ładować, elektryzować], ale to charge with - oskarżyć o… , oskarżać o…
[2] w wersji Quarto występuję rzeczownik książki, księgi - books, albo też od czasownika to book - zabukować, bukować, zamawiać, dokonać/dokonywać rezerwacji, zrobić rezerwację, karać/ukarać żółtą kartką, czyli wieloznacznie:
Och! pozwól moim spojrzeniom/książkom/rezerwacjom/żółtym kartkom [2] być wtedy [właśnie] elokwencją
[3] to presage - zapowiadać, preseger - zapowiadacz. Proponuje przetłumaczyć jako: przepowiadacze.
[4] a braeast - [anat] pierś, [lit] serce, [kulin] mostek, [tech] przodek, czoło przodku, [tech] podgrodzie, synonimem jest np. a front - przód. Proponuje przetłumaczyc jako „przodek”.  Tłumaczenie jak w Sonecie XXII.
[5] a tongue - [anat] język, [geogr] cypel, [biol] ozorek, sposób mówienia.
[6] a writ - pismo, wezwanie urzędowe, [praw] nakaz sądowy, polecenie sadowe.
[7] eyes belongs - powinno być eyes belong, lub eye belongs - chyba domyślam się dlaczego Szekspir dokonał jakby celowego błędu gramatycznego.  Sugeruję odniesienie do „tzw. prawego oka”,  czyli sugeruję odniesienie do Ewangelii: Mk 9, 47, Mt 5, 27-30 (jak w Sonecie XX) - ale poprawnie gramatycznie będzie, jeśli belongs odniesiemy do rzeczownika a wit, do umysłu. Mamy tutaj grę słów w języku angielskim.
[8] a wit - dowcip, inteligencja, umysł, mędrzec, człowiek dowcipny.
 
29 stycznia, 2017, Andrzej Feret

Jan Kasprowicz Sonet XXIII
 
Jak aktor, z sceną nieobyty jeszcze,
Którego z roli jakiś lęk wytrąca,
Albo jak człowiek, któremu, gdy dreszcze
Gniewu nim wstrząsną, wściekłość nazbyt wrząca
Osłabia serce, tak i ja też nie wiem,
Jak tu odśpiewać mam swą mszę miłosną:
Miłość ma własnem trawi się żarzewiem
Pod jarzmem żądzy zbyt silnej snać posną,
Docna jej siły, Niech więc przez mą księgę
Mówi me serce! Niech o miłość woła,
Pragnąc zobaczyć wzajemność. Potęgę
Ma ono większą, niźli warga zgoła
Najwymowniejsza. Okiem umie taki
Słyszeć, kto nieme zna miłości znaki.
 
Sonnet XXIII w języku angielskim i niemieckim:
https://www.youtube.com/watch?v=Bpbn-yLiZ0I

 
William Szekspir Sonnet XXIII
 
As an unperfect actor on the stage,
Who with his fear is put beside his part,
Or some fierce thing replete with too much rage,
Whose strength's abundance weakens his own heart;
So I, for fear of trust, forget to say
The perfect ceremony of love's rite,
And in mine own love's strength seem to decay,
O'ercharged with [1] burthen of mine own love's might.
O! let my looks [2] be then the eloquence
And dumb presagers [3] of my speaking breast, [4]
Who plead for love, and look for recompense,
More than that tongue [5] that more hath more express'd.
O! learn to read what silent love hath writ: [6]
To hear with eyes belongs [7] to love's fine wit. [8]
 
The 1609 Quarto Version
 
AS an vnperfect actor on the ſtage,
Who with his feare is put beſides his part,
Or ſome fierce thing repleat with too much rage,
Whoſe ſtrengths abondance weakens his owne heart;
So I for feare of truſt,forget to ſay,
The perfect ceremony of loues right,
And in mine owne loues ſtrength ſeeme to decay,
Ore-charg'd with burthen of mine owne loues might:
O let my books [2] be then the eloquence,
And domb preſagers of my ſpeaking breſt,
Who pleade for loue,and look for recompence,
More then that tonge that more hath more expreſt.
O learne to read what ſilent loue hath writ,
To heare wit eies belongs to loues fine wiht.

 

Sonet XXIV ______________________________________

Moje oko zagrało malarza i powlekło się stalą, [1]
Twojego piękna formą w tablicy [2] mojego serca;
Moje ciało jest ramą, w którym to jest [3] trzymane,
I perspektywa, która jest najlepszego malarza sztuką,
Bowiem z powodu [tego] malarza [czy] musisz widzieć jego zręczność,
Odkryć gdzie twój prawdziwy obraz namalowany leży, [4]
Który w mojej piersi [5] teatrze [6] wisi nadal,
Który ma swoje okna oszklone wraz z twoimi oczyma.
Teraz rozumiesz co za dobro przekręca oczy do oczu zrobionych:
Moje oczy narysowały twój kształt, i twoje dla mnie
Są okna do mojej piersi [7], gdzie prosto słońce
Rozkoszuje się by podglądać, [8] uporczywie patrzeć [9] w nim [10] na ciebie;
Jednak oczy tego sprytu chcą do wdzięku ich sztukę,
Oni rysują ale to, co oni widzą, znają nie to serce.
 
[1] zhartowiało, zahartowało się.
[2]  a table - tablica, na której można zapisywać.
[3] 'tis - obecnie stosuje się formę it’s = it is - to jest.
[4] to lie - leżeć, kłaść się, położyć się,  tkwić, kłamać, skłamać, okłamać, czyli dwuznacznie.
[5] a bosom - pierś, biust, łono, przód koszuli męskiej, czyli wieloznacznie (jak w Sonecie IX).
[6] a shop - sklep, magazyn, warsztat, [slang] instytucja, zakład, buda, zajęcie zawodowe, zawód, [slang, teatr] teatr, [teatr] umowa o występy.
[7] a breast - [anat] pierś, [lit] serce, [kulin] mostek, [tech] przodek, czoło przodku, [tech] podgrodzie, synonimem jest np. a front - przód. Proponuję przetłumaczyć jako pierś. Tłumaczyłem w Sonecie XXII i Sonecie XXIII jako „przodek”.
[8] to peep - zerkać, zerknąć, wyjrzeć, zapiszczeć, piszczeć jak pisklę, podpatrywać, zaćwierkać, zajrzeć, zapiszczeć jak pisklę, ukazać.
[9] to gaze - przyglądać się, przyjrzeć się, uporczywie patrzeć.
[10] therein - tamże, w nim, w tym, w niej.

30 stycznia, 2017, Andrzej Feret



Jan Kasprowicz Sonet XXIV
 
Malarzem oko me: wymalowało
Wdzięk twój na serca mego płycie żywej;
Ramami tego obrazu me ciało -
Jest to malarskiej cudo perspektywy!
Bo tylko malarz wskażeć najwymowniej
Swą sztuką miejsce, gdzie ten twój bez chyby
Obraz w mej piersi spoczywa pracowni,
Którą twych źrenic rozjaśniają szyby.
Patrz, jak się oczy wspierają wzajemnie:
Moje malują twą postać, twe zasię
Oknem mej piersi: przez nie wziera we mnie
Słońce, by ciebie ujrzeć w pełnej krasie.
Lecz sztukę oczu jeden błąd uśmierca:
Tworzą, jak widzą, nie znają zaś serca.
 
Sonnet XXIV w języku angielskim:
https://www.youtube.com/watch?v=rv08LMoMsGs
 
William Szekspir Sonnet XXIV
 
Mine eye hath played the painter and hath steeled, [1]
Thy beauty's form in table [2] of my heart;
My body is the frame wherein 'tis [3] held,
And perspective that is best painter's art.
For through the painter must you see his skill,
To find where your true image pictured lies, [4]
Which in my bosom's [5] shop [6] is hanging still,
That hath his windows glazed with thine eyes.
Now see what good turns eyes for eyes have done:
Mine eyes have drawn thy shape, and thine for me
Are windows to my breast, [7] where-through the sun
Delights to peep, [8] to gaze [9] therein [10] on thee;
Yet eyes this cunning want to grace their art,
They draw but what they see, know not the heart.
 
The 1609 Quarto Version
 
Mine eye hath play'd the painter and hath ſteeld,
Thy beauties forme in table of my heart,
My body is the frame wherein ti's held,
And perſpectiue it is beſt Painters art.
For through the Painter muſt you ſee his skill,
To finde where your true Image pictur'd lies,
Which in my boſomes ſhop is hanging ſtil,
That hath his windowes glazed with thine eyes:
Now ſee what good-turnes eyes for eies haue done,
Mine eyes haue drawne thy ſhape,and thine for me
Are windowes to my breſt, where-through the Sun
Delights to peepe,to gaze therein on thee
Yet eyes this cunning want to grace their art
They draw but what they ſee,know not the hart.

 

 

Ciąg dalszy nastąpi …