--- Biografia Leopolda Staffa ---

Leopold Staff (1878-1957) 

Życiorys: 

Leopold Staff urodził się 14 listopada 1878 roku we Lwowie, zmarł 31 
maja 
1957 roku w Skarżysku-Kamiennej. Był poetą, dramatopisarzem, 
tłumaczem. W latach 1897-1901 studiował na Uniwersytecie Lwowskim 
prawo, następnie filozofię pod kierunkiem K. Twardowskiego i 
romanistykę 
na seminarium E. Porębowicza. W okresie studiów należał do 
Stowarzyszenia Czytelni Akademickiej, działając w Kółku Literackim wraz z 
W. Kozickim, S.A. Mullerem i O. Ortwinem, z którym łączyła go wieloletnia 
inspirująca przyjaźń. Brał też udział w redakcji wydawanego w Krakowie 
pisma akademickiego "Młodość" (1898-99); w tym okresie zetknął się ze 
współczesną literaturą europejską, m.in. z pismami F. Nietzschego - co 
odegrało znaczną rolę w kształtowaniu postawy młodego poety. Był 
ponadto uczestnikiem zebrań 
artystyczno-literackich w domu M. Wolskiej (Płanetnicy). 

Edukację pogłębił przez liczne podróże do Włoch oraz roczny pobyt w 
Paryżu (1902-03). W latach 1909-1914 redagował w Księgarni Polskiej B. 
Połanieckiego bibliotekę Symposion kontynuacją tego wydawnictwa była 
redagowana z W. Rzymowskim biblioteczka filozoficzna Panteon). Lata 
wojny (1915-18) spędził w Charkowie. Od 1918 mieszkał w Warszawie; w 
latach 
1920-1921 był współredaktorem m.in. z W. Berentem miesięcznika "Nowy 
Przegląd Literatury i Sztuki". Członek PAL od 1933 r., wiceprezes). Okres 
okupacji (łącznie z powstaniem), a następnie lata, 1949-1957, spędził w 
Warszawie (w czasie tułaczki popowstaniowej przebywał do 1949 w 
Pławowicach i Krakowie). Dwukrotny laureat państwowej nagrody literackiej 
(1927 
i 1951), ponadto nagrody Lwowa (1929) i Warszawy (1938) oraz nagrody 
Pen Clubu za całokształt twórczości przekładowej. Doktor h.c. UW (1939) i 
UJ (1949), 1948 uczczony jubileuszem 50-lecia twórczości. Pochowany na 
warszawskich Powązkach. 

Staff bywa nazywany poetą trzech pokoleń, gdyż tworzył w okresie Młodej 
Polski, dwudziestolecia międzywojennego, a także w czasach 
powojennych. 

Twórczość: 

1. Nietzscheanizm: 

Debiut Staffa przypadł na rok 1901, kiedy to poeta wydał tomik 
wierszy "Sny o potędze". Zarówno tytuł jak i zawartość tomiku wskazują, 
że duży wpływ w pierwszym okresie twórczości wywarła na Staffa filozofia 
nietzscheańska. Z poglądów Nietzschego poeta odrzucił wszystko, co było 
niezgodne z etyką chrześcijańską, a więc: indywidualną moralność 
("samolubstwo dostojnych 
jest stanem świętym" - mówi Nietzsche), pogardę dla litości i altruizmu. 
Wierszem programowym tego okresu jest "Kowal",w którym poeta 
dowodzi, że najwyższym celem człowieka jest osiągnięcie mocy i poczucia 
wewnętrznego ładu. Człowiek nietzscheański jest więc silny, wolny i nie 
podlega ogólnie przyjętej moralności, dzięki czemu może żyć w sposób 
pełny, zgodny 
z głosem swojego wnętrza, swoich "trzewi". 

2.Modernizm: 

Tomy poetyckie: "Sny o potędze" i "Dzień duszy" (1903) obok 
nowatorskich akcentów nietzscheańskich odzwierciedlają typowo 
modernistyczną formę i styl. Dominuje nastrój melancholii, pesymizmu, 
poczucia niepewności w życiu i zwątpienia w jego sens. Fragmenty opisowe 
zbliżają się stylistycznie do impresjonizmu. Przykładem liryki nastrojowej 
może być "Deszcz jesienny" z tomu "Dzień duszy". W wierszu tym 
przeważa nastrój smutku, przygnębienia jesienną szarugą i szarością, w 
jakiej pogrążony jest świat. W tle przesuwają się groby, korowód 
żałobników, śmierć, pogrzeb, spopielony dom itp. Wizje te pogłębia 
monotonny, jednostajny rytm wiersza, sprawiający wrażenie uderzania 
kropel deszczu o szyby. 

3.Franciszkanizm: 

W późniejszej twórczości Staff stał się piewcą trudu rolnika, życia w 
zgodzie 
z naturą, znojnej, wytrwałej pracy. Dążenie do harmonii ze światem wyraża 
się w pozostawieniu za sobą wszelkich ambicji wielkomiejskich, a 
odnalezieniu w prostocie codziennych zajęć sensu egzystencji ludzkiej. 
Tematykę tę porusza wiersz o znamiennym tytule "Pokój wsi" z 
tomu "Ptakom 
niebieskim" (1905). W tym tomie poeta odrzuca programową 
młodopolską melancholię, a zwraca się w stronę chrześcijaństwa i filozofii 
św. Franciszka z Asyżu, skąd czerpie pokojowe, pogodne rozwiązanie 
problematyki zła i cierpienia. Franciszkanizm Staffa ujawnia się też w 
tomie "Gałąź 
kwitnąca" (1908). 

4.Neoklasycyzm: 

Równocześnie z ujawnieniem się akcentów franciszkańskich w twórczości 
Staffa pojawia się umiłowanie filozofii i poezji klasycznej. Sympatie te są 
szczególnie widoczne w tomach "Gałąź kwitnąca" (1908) i "Uśmiechy 
godzin" (1910). Znamienny jest cykl "Śladem stopy antycznej" 
("Uśmiechy 
godzin"), gdzie w pełni widoczna jest tęsknota poety za antycznym 
umiarem, prostotą, harmonią, pogodą ducha i równowagą psychiczną. W 
ślad za klasycyzmem Staff 
opowiada się za wartościami uniwersalnymi i nieprzemijającymi. 
Neoklasycyzm w tej poezji przejawia się też w naśladowaniu metrum 
antycznego, opowiedzeniu się za zwięzłością i klarownością treści, 
rezygnacją z barokowego przepychu na rzecz prostoty i umiaru.