XIX wiekowi (wiersz klasyka)

Wieku bez jutra, wieku bez przyszłość,

Co nad przepaścią stanąłeś ponury;

Nauczycielu zgrozy i nicości,

Coś wziął ludzkiego ducha na tortury;

Wieku zwątpienia, o wieku niewiary,

Jakże ty strasznym jesteś dla cierpiących!

Sfinksową twarzą patrzysz na ofiary,

Szyderstwem żegnasz w męczarniach ginących,

Śląc im do grobu te słowa najkrwawsze:

Wszystko skończone, giniecie na zawsze.



Na co się przyda, mistrzu, twa nauka,

Na co się przyda dla błądzącej rzeszy?

Gdzież masz pociechę, której ona szuka?

Gdzież masz tę miłość, która ją rozgrzeszy?

Dałeś jej ziemi obszary jałowe

I dożywotnie dałeś jej dziedzictwo,

Ale zabrałeś najlepszą połowę:

Idealnego świata uczestnictwo.



Choć jasne źródła stoją jej otworem,

Ona z nich przecież rozkoszy nie czerpie

I woła, sercem upadając chórem:

Po co ja żyję, umieram i cierpię?